Autorzy przedstawiają schemat zasad postępowania z noworodkiem urodzonym przez ciężarną z podejrzeniem/potwierdzeniem zakażenia SARS-CoV-2 oraz z noworodkiem, u którego potwierdzono zakażenie wirusem SARS-CoV-2.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 575-579, DOI:10.17443/SMP2020.17.09

Authors present a schedule concerning either the diagnosis and management with a newborn delivered by a pregnant woman with suspected/confirmed SARS-CoV-2 virus or neonate with infection caused by SARS-CoV-2 virus.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 575-579, DOI:10.17443/SMP2020.17.09

W artykule przedstawiono wytyczne leczenia epizodów migreny u dzieci i młodzieży opracowane przez Amerykańską Akademię Neurologii (American Academy of Neurology, AAN) oraz Amerykańskie Towarzystwo Bólów Głowy (American Headache Society, AHS). Zostały one opublikowane w 2019 r. na łamach czasopisma Neurology.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 580-583

The article presents the American Academy of Neurology (AAN) and American Headache Society (AHS) guidelines on acute treatment of migraine in children and adolescents, which were published in 2019 in Neurology.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 580-583

Opracowanie na podstawie: Oskoui M, Pringsheim T, Holler-Managan Y i wsp. Practice Guideline Update Summary: Acute Treatment of Migraine in Children and Adolescents: Report of the Guideline Development, Dissemination, and Implementation Subcommittee of the American Academy of Neurology and the American Headache Society. Neurology 2019;93:487-499.

Pandemia COVID-19 (ang. coronavirus disease 2019) stała się ogromnym światowym kryzysem zdrowotnym, który istotnie wpływa na funkcjonowanie społeczeństw w wielu dziedzinach życia. Według prognoz, zastosowane metody ograniczenia rozprzestrzeniania się choroby oraz związany z pandemią kryzys ekonomiczny mogą doprowadzić do największego od pół wieku kryzysu żywieniowego. Najbardziej zagrożone jego konsekwencjami są dzieci, co we wspólnej publikacji, która ukazała się na łamach The Lancet w lipcu 2020 r., podkreślają dyrektorzy Funduszu Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (United Nations Children’s Fund, UNICEF), Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO), WFP oraz Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization, WHO). Wzywają oni do szybkiego podjęcia działań mających na celu ochronę prawa dzieci do prawidłowego odżywienia.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 584-585

The COVID-19 pandemics is a major, global health crisis majorly impacting many areas of social life. According to prognosis the employed preventive measures and the looming economic crisis may cause the biggest food crisis in 50 years. In a joint paper published in The Lancet in July 2020 UNICEF, FAO, WFP and WHO directors emphasize the worst consequences of the food crisis will be borne by children. They call for immediate actions to secure children’s right to proper nutrition.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020  T. 17, 584-585

Opracowanie na podstawie: Fore HH, Dongyu Q, Beasley DM i wsp. Child malnutrition and COVID-19: the time to act is now. The Lancet 27/07/2020; DOI:10.1016/S0140-6736(20)31648-2.

Zaburzenia rozwoju (ang. failure to thrive, FTT) to rozpoznanie opisowe, które opiera się na wynikach parametrów antropometrycznych odniesionych do odpowiednich norm referencyjnych dla wieku i płci. W artykule przedstawiono praktyczne wskazówki dotyczące diagnostyki oraz terapii FTT, przydatne w codziennej praktyce klinicznej.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 589-596

Failure to thrive (FTT) is a descriptive diagnosis based on the results of anthropometric parameters compared to reference growth charts appropriate for age and gender. The article presents practical tips on FTT diagnosis and therapy, which will certainly be useful in everyday clinical practice.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 589-596

Atrezja dróg żółciowych (ADŻ) jest chorobą rzadką, ale również jedną z najczęstszych przyczyn cholestazy u niemowląt. Jej powikłania nadal stanowią u dzieci główne wskazanie do przeszczepienia wątroby. W artykule przedstawiono obraz kliniczny ADŻ oraz aktualne poglądy na etiopatogenezę choroby.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 598-603

Biliary atresia is a rare disease but still is the main cause of neonatal cholestasis. Its complications are the main indications of liver transplantation in children. In the article authors present clinical aspects and actual opinion on etiology of biliary atresia.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 598-603

Praca powstała w ramach grantu wewnętrznego Instytutu „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” (nr grantu: s154/2017).

Alprostadyl jest lekiem, którego wprowadzenie na początku lat 80. XX wieku zrewolucjonizowało opiekę nad noworodkami z przewodozależnymi wadami serca. Utrzymanie drożności przewodu tętniczego umożliwiło ich przeżycie w stabilnym stanie do czasu zabiegu kardiochirurgicznego lub interwencyjnego. Niniejszy artykuł służy podsumowaniu zasad stosowania alprostadylu u noworodków z wadami wrodzonymi serca, z uwzględnieniem aktualnych danych dotyczących dawkowania leku i obserwowanych działań niepożądanych.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 604-610

Introduction of a new drug – alprostadil – revolutionized the medical care of neonates with ductal-dependent congenital heart defects in the early 1980s. Maintaining the patency of the ductus arteriosus allowed them to survive in a stable condition until surgical or interventional treatment. This paper summarizes the principles of alprostadil use in newborns with congenital heart defects, including current data on drug dosing and observed adverse reactions.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 604-610

Dziedziczne zapalenie trzustki (ang. hereditary pancreatitis, HP) to uwarunkowana genetycznie choroba zapalna trzustki. W klasycznej postaci jest związana z mutacją w genie kationowego trypsynogenu (PRSS1). O dziedzicznym zapaleniu trzustki mówi się wówczas, gdy w wywiadzie u chorego z zapaleniem trzustki o nieustalonej etiologii choroba ta występowała u 2 krewnych pierwszego stopnia bądź u 3 lub więcej krewnych drugiego stopnia w 2 lub więcej pokoleniach. Obecnie znanych jest coraz więcej genów, których mutacje odpowiedzialne są za genetycznie uwarunkowane zapalenie trzustki. Pierwsze objawy u chorych pojawiają się zwykle we wczesnym dzieciństwie. Choroba wiąże się najczęściej z ciężkim przebiegiem i wczesnym pojawieniem się niewydolności zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczej trzustki. HP jest związane ze znacznie zwiększonym ryzykiem raka trzustki.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 612-617

Hereditary pancreatitis (HP) is a genetic pancreatic disease. The classic type is caused by a cationic trypsinogen gene (PRSS1) mutation. Hereditary pancreatitis is diagnosed when a patient with unexplained pancreatitis has at least 2 first degree relatives with history of unexplained pancreatitis or at least 3 second degree relatives in 2 or more generations with history of unexplained pancreatitis. To date, an increasing number of gene mutations causing HP has been identified. Typically, symptoms begin in early childhood. Children with HP have more severe clinical presentation of the disease than non-HP patients. HP patients have a significantly higher risk of pancreatic cancer.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 612-617

W ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowań na choroby alergiczne. Jedną z przyczyn zachorowalności może być zaburzenie prawidłowego składu mikrobioty jelitowej we wczesnej fazie rozwoju dziecka. Badania naukowe potwierdziły, iż poród przez cięcie cesarskie może powodować zaburzenia składu mikrobioty jelitowej noworodka. Nie ma jednak wiarygodnych dowodów, że sam rodzaj porodu wpływa na rozwój alergii w późniejszym okresie życia. Udowodniono natomiast zależność pomiędzy cięciem cesarskim a występowaniem niemowlęcej egzemy. Tak więc nasuwa się pytanie, czy możliwa jest modyfikacja składu mikrobioty rodzącego się dziecka poprzez odpowiednie procedury stosowane w okresie okołoporodowym lub poprzez wczesną suplementację bakterii probiotycznych. Do tej pory stwierdzono, iż doustna podaż probiotyków zmienia korzystnie mikrobiom przewodu pokarmowego noworodków urodzonych drogą cięcia cesarskiego. Potwierdzono również bezpieczeństwo doustnego stosowania probiotyków, nawet u wcześniaków z małą urodzeniową masą ciała, a także zmniejszenie odsetka posocznic gronkowcowych w tej grupie pacjentów.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020  T. 17, 619-623, DOI:10.17443/SMP2020.17.08

In the recent years there has been an increase in the incidence of allergic diseases. One of the possible reasons behind this surge might be a disruption to the natural composition of the intestinal microbiota in the early stages of a child’s development. Previous studies have proved that caesarean section could potentially result in a disruption to the composition of the intestinal microbiota of a neonate. Notwithstanding, credible evidence that the delivery method itself might prompt the development of an allergy in the later life of a newborn is still lacking. However, a relation between the caesarean section and infantile eczema has been established and verified. Henceforth, there is a question rising whether it could be possible to modify the composition of the intestinal microbiota in newborns – either by specific procedures carried out during the perinatal period or by early supplementation of probiotic bacteria. So far it has been established that oral supplementation of probiotics has a positive effect upon the intestinal microbiome composition in neonates born by the caesarean section. Furthermore, the safety of the intervention has been demonstrated in premature neonates with very low birth weight. Moreover, the intervention has also been proved to decrease the incidence of a staphylococcal sepsis in this group.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 619-623,  DOI:10.17443/SMP2020.17.08

Wrodzone zaburzenia glikozylacji białek (ang. congenital disorders of glycosylation, CDG) to heterogenna grupa chorób rzadkich, których istotą jest nieprawidłowa ko- i potranslacyjna glikozylacja licznych białek ludzkiego organizmu, prowadząca do upośledzenia ich funkcji. Objawy w tej grupie chorób zwykle są wielonarządowe, ale niektóre z nich mają manifestację skąpo- lub jednoukładową, mogącą przypominać inne znane choroby. W diagnostyce CDG stosuje się najczęściej badanie izoform transferyny oraz badania molekularne. Leczenie większości CDG ma obecnie charakter objawowy, tylko w kilku jednostkach stosuje się leczenie specyficzne, łagodzące przebieg choroby.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 624-628

Congenital disorders of protein glycosylation (CDG) form a large and heterogeneous group of diseases, in which an abnormal co- and posttranslational protein glycosylation of different proteins occur. The symptoms of CDG are often multi-system, although some CDGs present as organ or system specific disease and may mimic other known and more common diseases. The main diagnostic tools of CDG are transferrin isofocusing and molecular genetics. Specific treatment is available only for a few CDGs, whereas in the majority of them the treatment is only symptomatic.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 624-628

Tlenoterapia hiperbaryczna (ang. hyperbaric oxygen therapy, HBOT) cieszy się niezwykle dużą popularnością. Zabiegi w komorze hiperbarycznej mają szerokie zastosowanie w wielu gałęziach medycyny od neurologii, dermatologii, laryngologii aż po leczenie rozległych, ciężkich ran i oparzeń skóry. Istnieje niewiele publikacji dotyczących leczenia sprężonym tlenem w warunkach hiperbarii tlenowej w populacji dziecięcej, ponieważ wymaga ono odpowiedniego przygotowania ośrodka oraz wiąże się z odmiennościami w prowadzeniu tej terapii u dzieci. Celem pracy jest przedstawienie aktualnych zastosowań medycyny hiperbarycznej u pacjentów pediatrycznych.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 629-635

Currently, hyperbaric oxygen therapy (HBOT) is extremely popular. It is widely used in many branches of medicine, starting from cosmetology and aesthetic medicine, through neurology, dermatology, otolaryngology, ending with treatment of extensive, severe wounds and skin burns. Due to the need for specific hyperbaric center adaptations for use in pediatric patients and differences in therapy protocols, data on HBOT in children is limited. The aim of this article is summarized and present current indications of hyperbaric medicine in children.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 629-635

Urazy głowy są częste we wszystkich grupach wiekowych, jednakże aż 25-30% przyjęć do szpitala z tego powodu dotyczy dzieci poniżej 15. roku życia. W populacji dziecięcej urazy głowy są główną przyczyną inwalidztwa i śmierci, natomiast izolowane urazy głowy są obarczone największą śmiertelnością. Najlepszym kryterium klinicznym oceny stanu dziecka po urazie głowy, na wszystkich etapach udzielania pomocy, jest skala śpiączki Glasgow. W tej skali ocenie podlegają: otwieranie oczu, kontakt słowny i reakcja ruchowa. Dla najmłodszych dzieci zalecana jest ocena przy pomocy dziecięcej skali śpiączki wg Hahna. Jedynym rekomendowanym badaniem obrazowym do oceny ostrych skutków urazu głowy jest tomografia komputerowa. W pracy przedstawiono sposób postępowania z dziećmi po urazie głowy opracowany w SOR Szpitala Dziecięcego im. prof. dr. med. Jana Bogdanowicza w Warszawie oraz omówiono wskazania do hospitalizacji dzieci po urazie głowy.

Standardy Medyczne/Pediatria 2020, T. 17, 637-643

Head injuries are common in all age groups, however as much as 25-30% of admissions to hospital are due to head injuries in children under 15 years of age. In the pediatric population, head injuries are a major cause of disability and death. Isolated head injuries have the highest mortality rates. The best clinical criterion for assessing a child after a head injury at all stages of medical management is the Glasgow coma scale based on three parameters: eye opening reaction, motor and verbal response, and for the youngest children – a child’s coma scale developed by Hahn. Computed tomography is the only recommended imaging modality to assess the acute effects of head trauma. The paper presents pediatric head trauma management strategies developed in the Emergency Department at the prof. dr. med. Jan Bogdanowicz Children’s Hospital in Warsaw and the indications for hospitalization.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 637-643

Zespół Tourette’a jest chorobą neuropsychiatryczną rozpoczynającą się przed 18. rokiem życia, której głównymi objawami są utrzymujące się powyżej 12 miesięcy tiki ruchowe i wokalne. Dodatkowo mogą występować zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ang. attention deficit hyperactivity disorder, ADHD), zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (ang. obsessive-compulsive disorder, OCD) oraz inne zaburzenia neuropsychiatryczne. W 50% przypadków zespół Tourette’a występuje rodzinnie. Czynniki psychologiczne mogą stanowić czynnik spustowy do pojawienia się pierwszych objawów. Patomechanizm choroby nie został dokładnie poznany. U chorych nie stwierdza się charakterystycznych zmian w badaniach neuroobrazowych. Rozpoznanie ustala się na podstawie obowiązujących kryteriów klinicznych. Nie istnieje leczenie przyczynowe. Dostępne metody terapii mają jedynie działanie objawowe. Najczęściej stosuje się interwencje behawioralne oraz farmakoterapię – neuroleptyki klasyczne i atypowe oraz agonistów receptora adrenergicznego. Większość chorych nie wymaga leczenia z uwagi na niewielkie nasilenie objawów.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 644-646

Tourette syndrome is neuropsychiatric disorder beginning before 18 years of age. The main symptoms are motor and vocal tics lasting more than 12 months. Additionally, attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) and obsessive-compulsive disorder (OCD) may occur. In 50% Tourette syndrome cases family history is positive. Psychological factors can be a trigger for the first symptoms of the disease. The pathomechanism of the disease is still unclear. There are no characteristic changes in patients neuroimaging studies results. Diagnosis of the disease is established on the basis of current clinical criteria. There is no cure for the disease. Only symptomatic methods are available. Behavioral interventions and pharmacotherapy are mostly used in the treatment. The most commonly used drugs are classic and atypical neuroleptics and adrenergic receptor agonists. Many patients do not require treatment, because of mild symptoms.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 644-646

U osób z rozpoznanym spektrum zaburzeń autystycznych (ang. autism spectrum disorders, ASD) stosowanie interwencji dietetycznych, a szczególnie diet eliminacyjnych, w celu zmniejszenia nasilenia zachowań autystycznych oraz poprawy adaptacji społecznej i funkcjonowania intelektualnego jest bardzo popularne. Ograniczenia dietetyczne dotyczą m.in. eliminacji glutenu lub kazeiny (ang. gluten-free and/or casein-free diet, GFCFD/GFD). Skuteczność i bezpieczeństwo takich diet u chorych z ASD pozostają jednak dyskusyjne. Jak dotąd brakuje wiarygodnych badań na temat wpływu diet eliminacyjnych na funkcjonowanie dzieci z ASD, głównie ze względu na ograniczenia metodologiczne dostępnych dowodów naukowych oraz krótki czas obserwacji pacjentów.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 647-652

In children with autism spectrum disorders (ASD), introduction of dietary manipulations to decrease autistic behavioral traits as well as improve social functioning and intellectual abilities is very common. Gluten free and/or casein free diet (GFCFD/GFD), for example, is the most common dietary intervention among complementary and alternative therapeutical methods. Efficacy and safety of these elimination diets in patients with ASD remain disputable. To date, the high-quality evidence concerning impact of all elimination diets on long–term functioning of children with ASD is limited, mainly due to methodological difficulties and short-time-observation period. 

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 647-652

Nerwiak zarodkowy współczulny (ang. neuroblastoma, NBL) jest jednym z najczęstszych (7-10%) złośliwych nowotworów wieku dziecięcego. Rozwija się z macierzystych komórek nerwowych układu sympatycznego. Charakteryzuje się występowaniem wielu nietypowych objawów, takich jak senność, brak łaknienia, pogarszający się stan odżywienia, wymioty, bóle brzucha, zaparcie stolca lub biegunka, a także, bladość, kaszel, osłabienie, bóle nóg, utykanie i drażliwość. U ok. 50% pacjentów z NBL wstępnie stwierdza się 4. stopień zaawansowania choroby. Rokowanie zależy od wieku dziecka i zaawansowania choroby, ale także od rodzaju zaburzeń genetycznych w komórkach NBL. Obecnie u ok. 70% wszystkich dzieci z NBL można uzyskać wyleczenie, ale wyniki leczenia dzieci powyżej 1. roku życia w 4. stopniu zaawansowania, pomimo intensyfikacji leczenia, ciągle są niezadowalające (30-50% wyleczeń). Rozpoznanie tego nowotworu w mniej zaawansowanych stadiach może przyczynić się do zmniejszenia odsetka pacjentów z zaawansowaną chorobą i wpłynąć na poprawę wyników leczenia. Ważne jest, aby dziecko było przy każdej okazji dokładnie badane przez lekarza z uwzględnieniem jamy brzusznej, gdyż rozwijający się guz może początkowo nie dawać żadnych objawów.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 653-659

Neuroblastoma (NBL) is one of the most common (7-10%) neoplastic diseases in children. It derives from the cells of sympathetic nervous system. In NBL many of non-specific symptoms occur, such as: somnolence, decreased appetite, nutritional status disorders, vomiting, abdominal pain, constipation or diarrhea, as well as pallor, weakness, leg pain, limping, chronic cough and irritability. About 50% of patients are diagnosed in stage 4. The prognosis depends on age of a child at diagnosis, stage of disease and also on genetical aberrations in NBL cells. At presence, about 70% of children in all stages may be cured. However, in children over 1 year of age with 4 stage in spite of therapy intensification, treatment results are still poor (30-50% of curability). The diagnosis of disease in less advanced stages may have effect on improvement of treatment results. It is very important that the child is thoroughly examined by physician at every opportunity, including the abdomen, as the tumor in initial stage may not show any signs.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 653-659

Zaburzenia lękowe obejmują stany, w których występują objawy intensywnego strachu i lęku oraz powiązane z nimi zmiany funkcjonowania. Ich rozpowszechnienie w populacji rozwojowej jest wysokie i dotyczy 10-20% małoletnich. Przebieg zaburzeń może być chroniczny, a ich wpływ na aktualne i późniejsze funkcjonowanie istotny. Zaburzenia lękowe często współwystępują z innymi objawami psychopatologicznymi i związane są ze zwiększonym ryzykiem prób samobójczych oraz samookaleczeń. Często pierwszymi specjalistami mającymi kontakt z pacjentem są lekarze rodzinni oraz pediatrzy. W leczeniu zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży rekomendowana jest psychoterapia, szczególnie CBT, lub farmakoterapia. Istotne jest włączenie rodziny w proces leczenia rodzinę, a często również innych systemów, w których funkcjonuje dziecko.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 661-669

Anxiety disorders include conditions with symptoms of intense fear and anxiety and related changes in function. Their prevalence in the developmental population is high and affects 10-20% of minors. The course of disorders may be chronic and their impact on current and subsequent functioning may be significant. Anxiety disorders often co-occur with other psychopathological symptoms and are associated with an increased risk of suicide attempts and self-harm. Often, the first specialists in contact with the patient are family doctors and pediatricians. Psychotherapy, especially CBT, and/or pharmacotherapy is recommended in the treatment of anxiety disorders in children and adolescents. It is important to include parents in the treatment process, and often also other systems in which the child functions.

Standardy Medyczne/Pediatria 2020, T. 17, 661-669

Sezon jesienno-zimowy sprzyja u dzieci częstym zakażeniom dróg oddechowych, głównie o etiologii wirusowej. Chociaż przebieg tych infekcji jest zwykle łagodny, a ich liczba maleje z wiekiem, zainteresowaniem cieszą się metody zapobiegania im – zwłaszcza ostatnio w związku z pandemią COVID-19. Uznanie roli mikrobioty w mechanizmach odporności sprawia, że dyskutowana jest rola probiotyków. Aby ułatwić lekarzom podejmowanie racjonalnych decyzji, w artykule podsumowano aktualne dane z wiarygodnych metodologicznie badań z randomizacją lub ich metaanaliz, dotyczących skuteczności probiotyków w zapobieganiu zakażeniom dróg oddechowych i ich leczeniu. W celu identyfikacji badań przeszukano Cochrane Library oraz komputerową bazę piśmiennictwa medycznego MEDLINE (do lipca 2020 r.).

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 671-679

The fall and winter season contribute to frequent respiratory infections, mainly of viral etiology, in young children. While they are usually mild, and their number decreases with age, there is an interest in effective measures for reducing their burden. Due to the COVID-19 pandemic, the interest is even greater. As microbiota plays a role in immunity, there is interest in interventions targeting the gut microbiota with modifiers such as probiotics. This article aims to help physicians make rational decisions by providing evidence-based, up-to-date information on the role of probiotics in the prevention and/or treatment of respiratory infections in children. The Cochrane Library and MEDLINE (both up to July 2020) were searched for randomized controlled trials or their meta-analyses on probiotics and respiratory tract infections.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 671-679

Nietolerancja laktozy to zespół objawów klinicznych (ból brzucha, biegunka, oddawanie nadmiernej ilości gazów i/lub wzdęcie) występujących po spożyciu pokarmów zawierających laktozę u osób z hipolaktazją. Przyczyny hipolaktazji mogą być pierwotne – uwarunkowane genetycznie – lub wtórne, najczęściej spowodowane infekcją żołądkowo-jelitową lub chorobami przewlekłymi przewodu pokarmowego (celiakią, zespołem krótkiego jelita czy chorobą Leśniowskiego i Crohna). W artykule omówiono patogenezę, epidemiologię, metody diagnostyki oraz postępowanie dietetyczne i terapeutyczne w nietolerancji laktozy u dzieci.

Standardy Medyczne/Pediatria 2020, T. 17, 681-690

Lactose intolerance is a condition characterized by symptoms such as stomach pain, diarrhea, bloating and gas after lactose intake which can occur in people with hypolactasia. Hypolactasia may be caused by primary (genetic factors) or secondary factors including acute gastrointestinal infections or chronic diseases of the gastrointestinal tract such as celiac disease, short bowel syndrome or Crohn disease. This review is aimed at providing an overview of the pathogenesis, epidemiology, with particular emphasis on diagnostic options as well as dietary and therapeutic interventions for lactose intolerance in children.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17,  681-690

Autoimmunologiczne zespoły wielogruczołowe (ang. autoimmune polyglandular syndromes, APS) to grupa schorzeń o podłożu autoimmunologicznym, charakteryzująca się współwystępowaniem zaburzeń czynności kilku gruczołów wydzielania wewnętrznego. Wyróżnia się 4 typy APS, wśród których najczęściej występuje APS2. APS1 jest wywoływany mutacją w genie AIRE. Badanie genetyczne w kierunku mutacji genu AIRE potwierdza rozpoznanie oraz służy określeniu ryzyka rozwoju innych składowych APS1 u osób z izolowaną autoimmunologiczną niedoczynnością przytarczyc lub chorobą Addisona.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020,  T. 17, 691-693

Autoimmune polyglandular syndromes (APS) are a group of autoimmune disorders characterized by impairment of the function of several endocrine glands. There are 4 types of APS, among them the most common is APS2. APS1 is caused by a mutation in the autoimmune regulator gene (AIRE). Genetic testing for the AIRE gene confirms the diagnosis and serves to determine the risk of developing other components of APS1 in patients with isolated autoimmune hypoparathyroidism or Addison’s disease.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 691-693

Wstęp: Właściwy sposób odżywiania w okresie ciąży i laktacji, jak również dieta małego dziecka mogą mieć wpływ na ryzyko rozwoju chorób w kolejnych latach życia dziecka.

Cel: Ocena wiedzy kobiet w ciąży i w okresie laktacji na temat roli diety w rozwoju dziecka.

Materiał i metody: Badaniem objęto 320 kobiet w okresie ciąży lub laktacji. Posłużono się autorską ankietą, składającą się z 30 dotyczących żywienia pytań jednokrotnego wyboru oraz metryczki.

Wyniki: W badaniu wykazano, że wiedza kobiet na temat sposobu żywienia i stosowanych suplementów jest mała, zwłaszcza w odniesieniu do diety w okresie karmienia piersią, kontroli masy ciała w ciąży, znaczenia rodzaju porodu, a także rozszerzania diety dziecka.

Wnioski: Wyniki badania wskazują potrzebę zwiększenia edukacji dotyczącej żywienia w okresie ciąży i laktacji oraz diety małego dziecka jako niezbędnego elementu profilaktyki chorób cywilizacyjnych.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 695-702

Introduction: Appropriate way of nutrition during pregnancy, lactation as well as the diet of young child may affect the risk of developing diseases in the future life of the child.

Objectives: Assess the knowledge of pregnant and breast-feeding women about the role of diet in child development.

Material and methods: The study included 320 women during pregnancy or lactation. A questionnaire was used which consisted of 30 single-choice questions about nutrition and a socioeconomic characteristics of study population.

Results: The study showed that the level of women’s knowledge of nutrition and supplements used is low. Inadequate level of knowledge was observed especially in the areas of diet during breastfeeding, weight control during pregnancy, importance of way of child delivery, as well as complementary feeding.

Conclusions: The study results justify the need of increasing education on nutrition during pregnancy, lactation, and diet of young child, which can be appropriate prevention of civilization diseases.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 695-702

Problemy z karmieniem, szczególnie w momencie rozszerzania diety, są częstą przyczyną zgłaszania się zaniepokojonych rodziców do lekarza pediatry. U niemowląt i małych dzieci, u których zaburzenia karmienia doprowadziły do pogorszenia stanu odżywienia, oprócz wdrożenia prawidłowych zasad karmienia i modyfikacji diety należy rozważyć włączenie odpowiedniego wysokokalorycznego preparatu odżywczego, z uwzględnieniem tolerancji pokarmu przez dziecko oraz objawów ze strony przewodu pokarmowego. W artykule przedstawiono przypadek kliniczny niemowlęcia z zaburzeniami karmienia, nieprawidłowymi przyrostami masy ciała oraz okresową biegunką, u którego w terapii zastosowano preparat wysokokaloryczny, kompletny pod względem odżywczym i zawierający częściowy hydrolizat serwatki.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 705-707

Difficulties with feeding, especially during diet extension, are a common cause of concern for parents that they report to a pediatrician. If feeding disorders lead to nutritional status deterioration, except for the implementation of proper feeding rules and diet modification introduction of an appropriate high-calorie nutritional supplement should be considered. The paper presents a case of an infant with feeding disorders, abnormal weight gain and periodic diarrhea in whom a high-calorie supplement with partial whey hydrolysate was used in therapy.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 705-707

Pacjenci z wrodzoną lub czynnościową asplenią oraz osoby po usunięciu śledziony należą do grupy wysokiego ryzyka zagrażających życiu zakażeń bakteriami otoczkowymi: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae typu b, a także meningokokami A, C, Y, W135 oraz z grupy B. Postępowanie profilaktyczne obejmuje szczepienia przeciwko bakteriom otoczkowym oraz antybiotykoterapię do ukończenia 1. roku życia (u dzieci starszych jest ona rozważana indywidualnie).

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 709-717

Patients with anatomic or functional aspalenia are at a significantly risk of overwhelming infection particularly involving the encapsulated bacteria Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae type b and meningococci A,C,Y, W135 and exposed to group B mennigococi. Preventive strategies includes immunization, and antibiotic prophylaxis in children under 1 years old, in older one antibiotic prophylaxis considered individually.

Standardy Medyczne/Pediatria  2020, T. 17, 709-717

.

.