Współczesny proces projektowania i rozwoju nowychleków jest przedsięwzięciem bardzo złożonympod względem logistycznym i technicznym, ściśle regulowanympod względem prawnym i zależnym odczynników ekonomicznych. Poniższy krótki przeglądprzedstawiono z punktu widzenia chemika, z podkreśleniemfundamentalnej z punktu widzenia chemiimedycznej zależności: struktura–aktywność, którejpełniejsze wykorzystanie przybliżają nam postępydyscyplin chemo- i bioinformatycznych. Technologiewytwarzania nowych substancji aktywnych i zawierającychje preparatów farmaceutycznych podlegają takimsamym wymaganiom jakościowym, jak inne leki, przyczym system zapewnienia jakości ewoluuje w kierunkupogłębionej wiedzy podstawowej o elementarnychzjawiskach jednostkowych, których bieżąca kontrolapowinna wykluczać odstępstwa od specyfikacji.

Contemporary drug discovery and development (DDD)process is extremely complex from scientific, technical,legal and economic point of view, and its final outcomeis determined in very costly and sometimes inconclusiveclinical trials. Overview of the process is presentedfrom chemical angle, with focus on molecular structureas determinant of substance properties, and ever increasingrole of chemo- and bioinformatics in designsegment. In development part, evolution of manufacturingprocess towards total quality management byon-line analytical control is pointed out, in view of currentregulatory guidances.

Celem Grupy Ekspertów jest przedstawienie zaleceńdotyczących spożycia wody i innych napojów przez niemowlęta,dzieci i młodzież oraz skutków nadmiernegospożycia napojów słodzonych i soków.

Analgezja i sedacja stanowią jeden z istotnych elementówopieki nad dziećmi po zabiegach chirurgicznych.Poniższy artykuł opisuje praktykę analgezji i sedacjipooperacyjnej u dzieci leczonych na Oddziale IntensywnejTerapii II IPCZD oraz proponowane protokołypostępowania oparte na ocenie stanu pacjentów i przewidywanymprzebiegu pooperacyjnym. Ich podstawęstanowi sedacja oparta na skutecznej analgezji.

Analgesia and sedation are important components ofpostoperative care in children. This paper describespostoperative analgesia and sedation practice in PediatricIntensive Care Unit II (PICU II) of Childrens’ MemorialHealth Institute in Warsaw and analgesia/sedationprotocols based on assessment of patients’ conditionand predicted postoperative course. The mainstay ofdeveloped protocols is analgesia-based sedation.

Większość dostępnych na rynku mieszanek dla niemowlątjest obecnie wzbogacana szczepami probiotyków,prebiotykami i synbiotykami, chociaż niewszystkie z tych suplementów mają potwierdzonąskuteczność działania i udowodnione bezpieczeństwo.W 2004 r. Komitet Żywienia Europejskiego TowarzystwaGastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci(ESPGHAN)opublikował stanowisko, które nie wskazywałona istotne korzyści kliniczne płynące z suplementacjiprobiotyków i prebiotyków w żywności dlaniemowląt. W niniejszym opracowaniu prezentujemyuaktualnione, tegoroczne stanowisko Komitetu ŻywieniaESPGHAN dotyczące stosowania probiotyków i/lubprebiotyków w mieszankach dla niemowląt, popartesystematycznym przeglądem piśmiennictwa.

Wzrost aktywności aminotransferazy alaninowej(ALT) jestcoraz częściej spotykaną nieprawidłowością w badaniachlaboratoryjnych u dzieci, która wskazuje na uszkodzeniehepatocytów i towarzyszy zwykle ostrym i przewlekłymchorobom wątroby. W praktyce wartości referencyjneALT różnią się istotnie w zależności od laboratoriumdokonującego oznaczenia, nie zawsze uwzględniająodmienności wieku rozwojowego i płci, co może stwarzaćproblemy interpretacyjne. Tymczasem obiektywniesformułowane, właściwe normy laboratoryjne ALT sąniezbędnym narzędziem w codziennej diagnostyce pediatrycznej,w tym zwłaszcza chorób wątroby.

Ostra niewydolność wątroby (ONW) u niemowląt jestrzadkim, ale bardzo poważnym schorzeniem o złymrokowaniu. Patogeneza ONW u niemowląt różni sięistotnie od etiologii u dorosłych. Zaburzenia świadomościw przebiegu ONW nie zawsze występują w grupiedzieci najmłodszych. Autorzy analizują główne przyczynyONW u niemowląt, takie jak: zakażenia wirusowe,schorzenia metaboliczne (patologie mitochondrialne,tyrozynemia typu I, hemochromatoza noworodkowa,galaktozemia klasyczna, wrodzona nietolerancjafruktozy, zaburzenia oksydacji kwasów tłuszczowych,defekty cyklu mocznikowego) czy zespół hemofagocytarny.Niemowlęta z ONW powinny być leczonew wysokospecjalistycznych oddziałach z możliwościąwykonania przeszczepienia wątroby. Ortotopowe przeszczepieniewątroby nie daje odległych korzyści u dzieciz ONW w przebiegu wielonarządowej postaci deplecjimitochondrialnej, ale może być rozważane u dzieciz izolowaną postacią wątrobową. Przeszczepienie wątrobyjest przeciwwskazane u pacjentów z pierwotnymzespołem hemofagocytarnym.

Acute liver failure (ALF) in infants is rare but severe conditionwith poor prognosis. Causes of ALF in infants andadults differ a lot. Additionally, clinical encephalopathymay not be present in young children. Authors analyzedthe main causes of ALF in infants such as acuteviral hepatitis, inherited metabolic disorders (includingmitochondrial respiratory chain disorders, tyrosinemiatype I, neonatal hemochromatosis, galactosemia,hereditary fructose intolerance, fatty acid oxidationdefects, urea cycle disorders and haemophagocyticsyndrome).Infants with ALF should only be treated in specializedpediatric centers with access to liver transplantation.Orthotropic liver transplantation provides no survivaladvantage in children with multisystem illness due tomitochondrial DNA depletion syndrome, but it may beconsidered in children with isolated liver disease. Livertransplantation is contraindicated in primary haemophagocyticsyndrome.

Stosowanie probiotyków w różnych obszarach medycynycieszy się coraz większym zainteresowaniem. Niestetyobok prawdziwych opinii na ten temat jest bardzowiele błędnych, w które wierzą zarówno rodzice, jaki profesjonaliści. Konsekwencją tego jest stosowanieniewłaściwych probiotyków i/lub w nieodpowiedniejsytuacji klinicznej. Aby ułatwić podejmowanie świadomychdecyzji, w artykule podsumowano dane z badańz randomizacją lub ich metaanaliz opublikowanew 2010 roku, w których oceniano skuteczność klinicznąstosowania probiotyków. Dokonując wyboru badań,kierowano się dostępnością danego drobnoustroju probiotycznegow Polsce i/lub wagą problemu.

The use of probiotics is receiving increased attentionin many areas of medicine. However, currently, thereis both true and misleading information surroundingprobiotics that is widely believed by both parents ofchildren and the health care professionals who carefor them. The consequences of these misconceptionsinclude the use of inappropriate probiotics and/or theuse of probiotics in the wrong clinical situation. In orderto help caregivers make informed decisions, this articlesummarizes evidence from randomized controlled trialsand meta-analyses on the effectiveness of probioticspublished in 2010. The availability of the probiotic microorganismsand preparations in Poland and/or themagnitude of the problem guided the choice of datafor presentation here.

Zakażenia grzybicze u dzieci wywołują przede wszystkimdermatofity i grzyby drożdżopodobne. Grzybicedermatofitowe u dzieci wywołują głównie zakażeniagłowy owłosionej i skóry gładkiej, natomiast znacznierzadziej niż u osób dorosłych obserwuje się zakażeniagrzybicze w paznokciach. Zakażenia grzybami drożdżopodobnymiwystępują tu najczęściej w postaci wyprzeniowejw fałdach skórnych oraz w postaci charakterystycznychzmian na błonach śluzowych jamy ustnej.Kliniczne rozpoznanie grzybicy wymaga potwierdzenialaboratoryjnego, gdyż często jej objawy są podobnedo innych schorzeń skóry. W pracy omówiono epidemiologicznei kliniczne aspekty grzybic dermatofitowychi drożdżyc najczęściej występujących u dzieci.Przedstawiono też w krótkim zarysie uwarunkowaniaepidemiologiczne i współczesne możliwości leczeniagrzybic powierzchownych u dzieci.

Superficial fungal infections in children are mostlycaused by dermatophytes and yeasts. Dermatophytemycoses in children manifest in the majority as scalpand glabrous skin infections, however more common(comparing to adults) fungal infections of nails are observedin these patients. Infections caused by yeaststhe most often occur as intertrigo lesions in skin foldsand as characteristic changes on oral mucous membranes.The clinical diagnosis of mycosis requiresa laboratory confirmation, because its symptoms aresimilar to other dermatological disorders. In the studyepidemiological and clinical aspects of the most commondermatophyte and yeast mycoses in children werediscussed. A brief outline of epidemiological conditioningsand modern treatment capabilities of superficialmycoses in children were also presented.

Pleśnie to grzyby rozwijające się w postaci obfitejgrzybni powietrznej obecne zarówno wewnątrz, jaki na zewnątrz pomieszczeń zamkniętych. Do ekspozycjina pleśnie może dojść na drodze wziewnej, pokarmowejoraz przez dotyk powierzchni pokrytych pleśnią.Alternaria alternata jest najbardziej alergizującym grzybempleśniowym. Aktywność alergiczna grzybów zależyod obecności zarodników w powietrzu oraz innychczęści grzyba, które przechodzą do kurzu domowego.Do chorób alergicznych związanych z uczuleniemna pleśnie należą astma, nieżyt nosa i spojówek, alergicznaaspergilloza oskrzelowo-płucna, alergicznegrzybicze zapalenie zatok przynosowych, alergicznezapalenie oskrzelików płucnych. Uczulenie na pleśniejest czynnikiem ryzyka dla rozwoju ciężkiej astmy przewlekłej.W poniższej pracy przedstawiono wszystkiealergiczne aspekty ekspozycji na pleśnie u dzieci.

Molds are multicellular fungi that are ubiquitous inoutdoor and indoor environments. Exposure to moldscan occur through inhalation, ingestion, and touchingmoldy surfaces. Alternaria alternata is the most allergenicfungus, despite the fact that is not the mostintensive. Allergenic activity of fungus depends onspores appearance in the air and other fungus parts(moved to dust). The molds are known to play the rolein asthma, allergic rhinitis, allergic bronchopulmonaryaspergillosis, sinusitis, and hypersensitivity pneumonitis.Sensitization to fungi has been linked to the presence,persistence, and severity of asthma. In this reportwe examine all allergenic aspects of mold exposure tochildren.

Wprowadzenie. Test oddechowy z mocznikiem znakowanymizotopem węgla 13C (UBT) jest prostym, nieinwazyjnymbadaniem oceniającym status zakażeniaH. pylori. Dostępne są nieliczne opracowania oceniającejego czułość i swoistość w populacji pediatrycznejw Polsce.Cel pracy. Celem badania była ocena czułości, swoistości,wartości predykcyjnej wyniku dodatniego (PPV)i wartości predykcyjnej wyniku ujemnego (NPV) UBTu dzieci.Materiał i metody. Do badania zakwalifikowano i wykonanoUBT u 83 dzieci w wieku 12,1 ±3,8 [średnia ±D],43 F, 40 M z ustalonymi wskazaniami do gastroskopii,w trakcie której pobrano test ureazowy, wycinki doanalizy histopatologicznej oraz materiał do posiewuw kierunku H. pylori. Za kryterium obecności zakażeniauznano:nn dodatni wynik posiewu i/lubnn dodatni test ureazowy i dodatnie badanie histopatologiczne.Do powyższego odniesiono wyniki UBT.Wyniki. Zakażenie H. pylori stwierdzono u 48 z 83 pacjentów(58%). Czułość UBT wyniosła 0,92 (0,80 do 0,98) (95% CI), swoistość 0,91 (0,77 do 0,98), PPV 0,94(0,82 do 0,99), NPV 0,89 (0,74 do 0,97).Wnioski. Test oddechowy z mocznikiem znakowanymizotopem węgla 13C jest czułym i swoistym badaniemw kierunku obecności zakażenia H. pylori u dzieci.

Background. Urea Breath Test (UBT) is a simple, noninvasivetest assuming status of H. pylori infection. Verylimited data concerning its specifity and sensivity inpolish pediatric population is currently available.Aim. The aim of the study was to evaluate specifity,sensivity, positive predictive value (PPV) and negativepredictive value (NPV) of UBT in children.Material and Methods. 83 children aged 12,1 ±3,8[mean ±SD], 43F, 40M were involved to the study andhad UBT performed. Patients had also gastroscopy withrapid urea test and sampling for culture and histologicalexamination for H. pylori. Patient was regarded asH. pylori positive if:nn culture was positiveand/ornn rapid urea test and histological examination wereboth positive.The UBT results were compared to patient H. pyloristatus.Results. 48 out of 83 (58%) patients had H. pylori infection.UBT sensivity was 0,92 (0,80 to 0,98) (95% CI),specifity 0,91 (0,77 to 0,98), PPV 0,94 (0,82 to 0,99), NPV0,89 (0,74 to 0,97). Conclusion. UBT is senitive and specific test to diagnoseH. pylori infection in children.

Odkrycie, że mięśnie szkieletowe syntetyzują miokiny(cytokiny produkowane przez włókna mięśniowe, analogiczniedo adipokin) rzuciło nowe światło na rolę tkankimięśniowej i jej aktywności wydzielniczej stymulowanejwzmożonym wysiłkiem fizycznym jako niefarmakologicznejformy interwencji i prewencji wielu schorzeńprzewlekłych. Aktualnie lista miokin produkowanychprzez mięśnie zawiera: IL-6, IL-8, IL-15, BDNF. Syntetyzowaneprzez mięśnie miokiny wykazują działanie przeciwzapalne,lipolityczne, angiogenetyczne i wzmagającewrażliwość tkanek na insulinę. Miokiny pełnią rolę mediatorówkorzystnych efektów wzmożonej aktywnościfizycznej w przypadku wielu chorób przewlekłych o podłożumetabolicznym i neurobiologicznym.

Skeletal muscle has been recognized as an endocrineorgan able to produce, express and release myokines(cytokines produced by muscles). The discovery ofmyokines shed a light on the role of regular physicalactivity as the non-pharmacological intervention orprophylaxis for several chronic disorders. To date thelist of myokines includes IL-6, IL-8, IL-15, BDNF. Recentdata have revealed that myokines are able to reduceinflammation, increase lipolysis, increase glucose uptake,stimulate angiogenesis. Myokines are involved inmediating the health beneficial effects of exercise andplay important role in the protection against chronicdisorders associated with metabolic or neurodegenerativechanges.

Lipokalina związana z żelatynazą neutrofili (NGAL –neutrophil gelatinase-associated lipocalin) jest białkiemo masie 25 kDa zaliczanym do rodziny lipokalin, uczestniczącymw wielu procesach biochemicznych ustroju.Niewielka ekspresja NGAL zachodzi w zdrowych tkankachludzkich (np. przewodu pokarmowego, nerek etc.),natomiast w uszkodzonych komórkach nabłonkowychulega ona znacznemu nasileniu, co wiąże się ze znamiennymwzrostem stężenia tego białka we krwi i moczuchorych. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie,w oparciu o najnowsze dane pochodzące z literatury,możliwości wykorzystania NGAL jako nowego, wczesnegomarkera w diagnostyce chorób nerek, serca, nowotworów,zaburzeń metabolicznych i cukrzycy.

Neutrophil gelatinase-associated lipocalin (NGAL) isa 25 kDa protein from the lipocalin superfamily, thatis involved in many biochemical processes in humanbody. Low expression of the NGAL can be observed inhealthy human tissues (e.g. digestive tract, kidney etc.),however in the injured epithelial cells NGAL expressionincreases, that results in significant rise of the proteinconcentration in blood and urine of the patients. Basedon the recent literature, this paper aims to presentNGAL as a new and early marker in kidney and heartdiseases, cancer, metabolic syndrome and diabetes.

W artykule omówiono znaczenie kliniczne oznaczeństężenia całkowitego parathormonu (total PTH) orazjego frakcji: PTH 1-84 (CAP) i PTH 7-84 (CIP) w świetlepiśmiennictwa i obserwacji własnych. Frakcja CIPwykazuje właściwości antagonistyczne w stosunku doCAP w tkankach docelowych. Przedstawiono ponadtodostępne metody laboratoryjne oznaczania PTH i jegofrakcji oraz przypadki kliniczne, w których interpretacjauzyskanych wyników wymaga szczególnej uwagi.

In the article we focused on clinical utility of total parathormone(total PTH) and its subfractions PTH 1-84(CAP) and PTH 7-84 (CIP) determination, basing on currentliterature and our own experience. CIP subfractionacts like an antagonist against CAP subfraction inthe target tissues. Also we discussed available laboratorymethods of PTH assaying and special situationsin which PTH results require particular caution fromthe clinician.

Wprowadzenie. Stosowanie leków niezarejestrowanychdo użytku w populacji pediatrycznej (off-label use) jestzwiązane ze zwiększonym występowaniem oraz nasileniemstopnia ciężkości niepożądanych reakcji na leki.W dokumentach American Academy of Pediatrics wskazano,że nieetyczne jest ograniczanie dzieciom dostępudo istniejących i nowych środków farmakologicznychoraz że jest zbiorową odpowiedzialnością: pediatrów,przemysłu farmaceutycznego i agencji rządowych przeprowadzanieodpowiednich badań, a społeczeństwapowinny takie badania wspierać. Zalecenia te sprawiły,że w ostatnim dwudziestoleciu doszło do powstanianowych regulacji mających na celu promowanie badańklinicznych leków dla dzieci.Cel pracy. Celem pracy było przedstawienie przeglądumiędzynarodowych regulacji prawnych dotyczącychbadań klinicznych leków dla dzieci, ze szczególnymuwzględnieniem prawodawstwa obowiązującegow Unii Europejskiej.Omówienie. Pierwsze regulacje stymulujące badaniakliniczne leków dla dzieci przyjęto w Stanach Zjednoczonychjuż w latach 90. ubiegłego wieku. W ślad zanimi, w Europie przyjęto Rozporządzenie ParlamentuEuropejskiego i Rady 1901/2006 (tzw. Regulacja Pediatryczna),które w pełni obowiązuje na terenie EUod stycznia 2009 roku. Kluczowe elementy RegulacjiPediatrycznej to nałożenie na firmy farmaceutyczneobowiązku przygotowania i zrealizowania tzw. planubadań klinicznych z udziałem populacji pediatrycznej(PIP – Paediatric Investigational Plan), powołanie Komitetu Pediatrycznego (PDCO – Paediatric Committee)oraz Europejskiej Sieci Badań w Pediatrii (EnprEMA –European Paediatric Research Network).Podsumowanie. W ostatnich latach przyjęto szeregmiędzynarodowych rozwiązań prawnych mających nacelu promowanie badań klinicznych leków dla dzieci poprzezwprowadzenie zarówno odpowiednich wymagańformalnych, jak i systemu zachęt dla firm farmaceutycznychrozwijających badania nad lekami stosowanymiwe wskazaniach pediatrycznych. Na pozytywne,długofalowe efekty Regulacji Pediatrycznej należyjeszcze poczekać, ale konieczne jest monitorowanieskuteczności tych rozwiązań i sposobów ich realizacjiprzez przemysł farmaceutyczny i odpowiednie urzędycentralne. Należy również wspierać dalszy rozwój zarównoEuropejskiej Sieci Badań w Pediatrii, jak i siecikrajowych, co wymaga aktywnego uczestnictwa w tymprocesie środowisk pediatrycznych.

Background. Utilization of unregistered medicinalproducts in pediatric population (off-label drug use)is related with increased incidence and severity of theadverse drug reactions. It was indicated in the guidelinespublished by American Academy of Pediatrics thatit is unethical to limit children’s access to the existingand new medicinal products and that it is shared responsibilityof pediatricians, pharmaceutical industryand regulatory authorities to conduct relevant studieswhich also should be supported by the general public.Following these recommendations, during past two decadesseveral new law regulations were developed topromote clinical studies in pediatric population.Aim of the study. The aim of the study was to presentthe review of international law regulations pertainingconducting clinical studies in children, with special considerationof European Union regulations.Discussion. The first regulations promoting clinicalstudies in children were published in the United Statesin the 90-ies of the past century. They were followedby the Regulation (EC) No 1901/2006 (as called as PaediatricRegulation) which is fully implemented since Jan2009. The key elements of Paediatric Regulation includeobligation of pharma companies to develop and implementPaediatric Investigational Plans (PIP), setting upPaediatric Committee (PDCO) and European PaediatricResearch Network (EnprEMA)Conclusions. During past years several internationallaw regulations have been implemented to promoteclinical studies of medical products for children by defining both formal requirements and system of incentivesfor pharma companies investigating pediatricproducts. Waiting for positive long term effectsof Paediatric Regulations it is necessary to monitorthe efficacy of the new procedures and the way theyare followed by the pharmaceutical industry and competentauthorities. Further development of EuropeanPaediatricResearch Network (EnprEMA) and local pediatricnetworks should be supported by active participationof pediatric environment.

W październiku 2010 r. zespół pod kierownictwem prof.dr hab. n. med. Jerzego Sochy, w składzie: dr hab. n.med. Piotr Socha, dr n. med. Jarosław Kierkuś, lek. MichałSzczepański, lek. Anna Rybak, dr inż. Anna Stolarczyk,mgr Marta Biernacka, mgr Kamila Zych, rozpocząłogólnopolskie badanie ankietowe ośrodków pediatrycznych,neurologii dziecięcej i poradni logopedycznychw zakresie oceny częstości występowania oraz możliwościdiagnostyczno-terapeutycznych postępowaniaw zaburzeniach karmienia u dzieci.W Polsce aktualnie nie ma kompleksowego systemuopieki nad pacjentami z zaburzeniami karmienia, którypozwalałby na pełną i szybką diagnostykę, a takżeskuteczne leczenie. Skuteczność takiego jak to postępowaniawykazano w niektórych krajach europejskichi Stanach Zjednoczonych. Zależy ono od pracy zespołowej(lekarz, dietetyk, psycholog, logopeda, terapeutazajęciowy) i sięga nawet 90%.Poniżej przedstawiamy wyniki badania ankietowegoopracowanego dla celów ekspertyzy wraz z komentarzem.

Praca stanowi analizę przyczyn krwawień z górnegoodcinka przewodu pokarmowego (gopp) u dzieci, ichprzebiegu klinicznego i postępowania terapeutycznego.Analizie poddano grupę 352 dzieci (150 dziewczyneki 202 chłopców) w wieku od 1 miesiąca do17 lat, hospitalizowanych w Klinice Gastroenterologii,Hepatologii i Immunologii IP CZD z powodu krwawieńz gopp w latach 1980–2000. Ocenę przeprowadzonometodą retrospektywną w oparciu o dokumentacjękliniczną.Wykazano, że najliczniejszą grupę wiekową wśród pacjentówhospitalizowanych z powodu krwawień z goppstanowiły dzieci w wieku szkolnym (31,8%), a najmniejliczną – niemowlęta (8,8%) i dzieci w okresie młodzieńczym(10%). Dominującą przyczyną krwawienia byłykrwotoki z żylaków przełyku (71,8%), natomiast nawrotowośćkrwawień sięgała prawie 50%. Najczęściej doszpitala przyjmowane były dzieci w stanie umiarkowanym(56,8%), a najrzadziej – w lekkim (18,4%). Ponadtostwierdzono, że w grupach dzieci starszych (od wiekuprzedszkolnego do młodzieńczego) krwawienia zostałyopanowane w ciągu 24 godzin. Natomiast w młodszychgrupach wiekowych leczenie musiało być kontynuowaneprzez kilka dni.

Causes of upper gastrointestinal bleeding in childrenare analyzed in concern of clinical course and therapeuticapproach. 352 children (150 girls) aged 1 month to 17years admitted to the Department of Gastroenterology,Hepatology and Immunology of the Children’s MemorialHealth Institute for upper gastrointestinal bleedingfrom 1980 to 2000 were included into the study.The assessment was based on retrospective analysisof patients’ documentation.The majority of patients presenting with gastrointestinalbleeding were school children (31.8%), infants(8.8%) and teenagers (10%) presented rarely to theclinic. The most common cause of bleeding were oesophagealvarices (71.8%). Recurrent bleeding wasvery common (50%). Most of the children were in intermediategeneral condition (56.8%) at the momentof admission. In older children (preschool, school andteenagers) bleeding was successfully managed within24h. In younger ages treatment had to be continuedfor several days.

Cel. Kriochirurgia (od greckiego słowa kry’os – „zimno,lód”) to metoda leczenia miejscowego, która polega nakontrolowanym niszczeniu tkanki poprzez jej zamrożenie.Zabiegi z wykorzystaniem zimna są od wielu lat powszechniestosowane w dermatologii w leczeniu wieluchorób, takich jak: nowotwory skóry, stany przedrakowe,choroby wirusowe skóry i błon śluzowych. W pracyprzedstawiono własne wyniki leczenia wybranych choróbskóry metodą kriochirurgiczną u pacjentów PoradniDermatologicznej.Materiały i metodyka. Leczenie kriochirurgicznieprzeprowadzono u 501 pacjentów, u których w sumiewykonano zabiegi w obrębie 1212 ognisk chorobowych.Byli to chorzy z różnymi rodzajami brodawek,rogowaceniem słonecznym, a także innymi dermatozami.Wyniki. Uzyskano bardzo dobre wyniki leczenia. Ustąpieniezmian chorobowych uzyskano w sumie u 90%pacjentów. Jedynie u 10% badanych należało zastosowaćinną metodę leczenia.Wnioski. Kriochirurgia ciekłym azotem jest cennąmetodą leczenia różnych chorób dermatologicznych,a działania niepożądane występują sporadycznie i mającharakter przemijający. Dużą zaletą tej metody są niskiekoszty leczenia oraz możliwość wykonywania jej w warunkach ambulatoryjnych, co nie jest bez znaczenia dlaosób w podeszłym wieku.

Objectives: Cryosurgery (derived from the Greek wordkry’os – cold, ice) is a method of local therapy whichdepends on the targeted destruction of diseased tissueby applying low temperatures. Use of cold have beenused for many years in dermatology in the treatmentof numerous skin diseases, such as cutaneous carcinomas,precancerous states, viral skin and oral mucosadiseases. The article presents results of treatment ofthe chosen skin conditions by means of cryosurgeryin patients treated at the Dermatological OutpatientDepartment.Material and Methods: Cryosurgery was performedin 501 patients in whom a total number of 1212 procedureswithin the pathological foci were carried out. Thepatients had common warts, foot warts, flat and seborrhoeicwarts, solar keratosis, and other dermatoses.Results: Very good results of the treatment wereachieved. Regression of pathological lesions was observedin 90% of patients. Only in 10% another methodof therapy had to be applied and concerned the casesof the basal cell epithelioma and foot warts.Conclusions: Cryosurgery with the use of liquid nitrogenis a valuable method of treatment of differentdermatological diseases; adverse effects are transientand occur only scarcely. Low treatment costs and the possibility of applying cryosurgery in ambulatory conditionsare a big advantage of the method, which is ofimportance especially to the elderly patients.