W Polsce zatrucia grzybami nadal stanowią poważny problem kliniczny. W pracy przedstawiono aktualne zasady dotyczące diagnostyki i leczenia dzieci po zatruciu muchomorem sromotnikowym.

Mushroom poisoning continues to be a serious clinical problem in Poland. In this paper we present current recommendation concerning diagnosis and treatment in children poisoned with amanita phalloides.

Opracowywanie standardów opieki pielęgniarskiej stanowi ważny krok w rozwoju pielęgniarstwa. Standardy są punktem wyjścia do dalszych opracowań i powinny być udoskonalane w miarę rozwoju wiedzy w tym zakresie oraz weryfikowane w oparciu o praktykę. Standard służy do rozpoznawania braków i nieprawidłowości, a poprzez dążenie do jego osiągnięcia zapewnia poprawę jakości działań. Ustala odpowiedni poziom opieki dla danej grupy pacjentów. Ponadto zwiększa obiektywizm oceny aktualnego stanu opieki oraz przyczynia się do podnoszenia poziomu kompetencji zawodowych. Opracowany standard opieki nad noworodkiem z wykorzystaniem metody kangurowania ma służyć poprawie opieki pielęgniarskiej zarówno w oddziałach intensywnej terapii, jak i patologii noworodka.

Creation of standards is an important step in the development of nursing care. This is a starting point forfurther development of medical research and should be constantly improved both with the increased knowledge and practices presented in that field. The standards are intended to uncover deficiencies and anomalies in the medical care. The standard establishes the level of nursing care relevant for the applicable group of patients. Additionally it raises objectivity in the assessment ofthe current level of care and encourages further development of professional skills. Elaborated standard of nursing care of neonate with usage of Kangaroo method is suppose to improve nursing care on both Intensive Care and Neonatal Pathology wards.

Choroba pneumokokowa jest wiodącą przyczyną zgonów dzieci i osób w wieku powyżej 65 lat na świecie. Skoniugowana 7-walentna szczepionka przeciwko pneumokokom, wprowadzona w 2000 r., spowodowała spadek inwazyjnej postaci choroby pneumokokowej zarówno wśród dzieci, jak i osób dorosłych, indukując odporność zbiorowiskową, którą obserwowano najpierw w Stanach Zjednoczonych, a obecnie również w niektórych krajach europejskich. Niedawno opublikowano w Stanach Zjednoczonych badania, które wykazały wpływ powszechnych szczepień niemowląt na spadek hospitalizacji i zgonów z powodu zapaleń płuc we wszystkich grupach wiekowych 1. Powszechne szczepienia niemowląt skoniugowaną 7-walentną szczepionką przeciwko pneumokokom, wprowadzone w 2006 r. w Kielcach, istotnie zredukowały liczbę hospitalizacji z powodu zapaleń płuc dzieci do 2. r.ż.2. Ten znamienny spadek zachorowań na zapalenia płuc przekłada się już od 2009 r. na efekt populacyjny w postaci redukcji zapaleń płuc o 45% w grupie wiekowej 65+ (dane jeszcze nieopublikowane).

Pneumococcal disease is the world’s leading cause of death in children and among adults 65-years-old and older. A seven-valent pneumococcal conjugate vaccine introduced in 2000 has been shown to reduce invasive pneumococcal disease in both vaccinated children andadults through induction of herd immunity, which was observed the first in USA and now in a few Europaen countries. Recently the impact of infant immunizationon pneumonia hospitalizations and mortality in all age groups has been documented in USA1. A seven-valent pneumococcal conjugate vaccine introduced in 2006 in Kielce is a reason of a significant reduction of pneumococcalpneumonia hospitalizations in children2. Since2009 seven-valent pneumococcal conjugate vaccination in infant has been shown to reduce pneumococcal pneumonia hospitalizations in adults 65 and older in 45% (not published data).

Podstawowymi objawami stanu zapalnego są: ból i gorączka. Badania kliniczne potwierdziły korzystny wpływ umiarkowanej gorączki na przebieg zakażeń wirusowych i bakteryjnych. Podkreśla się jednak, że wysoka i długotrwała gorączka wywiera na organizm negatywny wpływ. Najbezpieczniejsze i jednocześnie skuteczne leki przeciwgorączkowe to paracetamol i ibuprofen. Ibuprofen, poza działaniem przeciwgorączkowym i przeciwbólowym (typowym także dla paracetamolu), ma bardzo ważne, zwłaszcza w chorobach infekcyjnych, działanie przeciwzapalne. Ból stanowi drugi częsty i istotny problem, z jakim mają do czynienia zarówno lekarze pierwszego kontaktu, jak i klinicyści. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opracowała standardy farmakologicznego leczenia bólu, zwane drabiną analgetyczną. Jej trzy „stopnie” tworzą kompleksową strategię bezpiecznego i efektywnego stosowania leków przeciwbólowych. Głównymi lekami przeciwbólowymi stosowanymi w pediatrii są paracetamol i niesteroidowe leki przeciwzapalne, np. ibuprofen. W artykule przedstawiono definicje, patomechanizm powstawania, rodzaje oraz sposoby pomiaru gorączki i bólu,a także sposoby postępowania w ich zwalczaniu.

The main symptoms of inflammation process are pain and fever. Clinical studies have confirmed the beneficial effect of moderate fever in the course of viral orbacterial infections. However, it is also well known that high and prolonged fever has negative effects. The safe stand effective antipyretic drugs are acetaminophenand ibuprofen. Ibuprofen, except antipyretic and analgesic effect (typical also for paracetamol), has alsovery important, especially in infectious diseases, antiinflammatory activity. Pain is another frequent and significant problem for general practitioners, as well as clinicians. The World Health Organization (WHO) has developed standards for the pharmacological treatment of pain, called the analgesic ladder. Its three „degrees” form a comprehensive strategy of safe and effective use of analgesics. In pediatric primary care main analgetics are acetaminophen and nonsteroidalanti-inflammatory drugs, such as ibuprofen. The paper presents definitions, pathophysiology, types and measurement methods of fever and pain, as well asits management.

W pracy omówiono rolę witaminy K w profilaktyce zaburzeń krwawienia u niemowląt. W Polsce praktycznie wykorzystuje się schemat holenderski stosowania profilaktycznego witaminy K u noworodków po urodzeniu. Nadal istnieją różne schematy i kontrowersje dotyczące profilaktycznego podawania tej witaminy, zwłaszczaw grupach ryzyka (cholestaza, przewlekła biegunkaitd.), zarówno co do postaci, jak i dawki oraz częstości podawania.

Prophilactic role of vitamine K supplementation forbleeding in infancy is presented. Controversies in theuse of vitamin K for bleeding prevention (especially in vitamin K deficiency-risk groups e.g. patients with cholestasis or chronic diarrhoea) and in dosing and administration regimens are discussed.

Lato – poza wypoczynkiem, swobodą i miłymi wspomnieniami– to okres zwiększonego ryzyka wystąpienia różnych postaci zaburzeń związanych z działaniem ciepła, takich jak kurcze cieplne, przegrzanie czy też, będący zagrożeniem życia, udar cieplny. Dzieci są szczególnie podatne na powikłania związane z działaniem ciepła, dlatego wymagają odpowiedniej ochrony. W artykule przedstawiono objawy nadmiernego działania ciepła, sposoby zapobiegania temu zjawisku i leczenia. Omówiono także bezpieczne metody uprawiania sportu latem.

Summer apart from the rest, freedom and pleasant memories it is also a period of the increased risk of disorders associated with the effect of the heat stress, so as thermal cramps, overheating or also a heat stroke being a threat to life. Children are particularly susceptible to the complications associated with the effect ofthe heat stress, and there fore require the relevant protection. In the article manifestations of the exaggerated effect of the warm weather, ways of preventing and treatments were described. Also safe ways of practicing sport in the summer were discussed.

W pracy przedstawiono podział i charakterystykę nadwrażliwości pokarmowej. Wykazano podobieństwo obrazu klinicznego alergii pokarmowej i – występującej częściej – niealergicznej nadwrażliwości pokarmowej (NNP), w mechanizmach których mogą być zaangażowane te same mediatory i komórki efektorowe, a w dodatku wywołują je te same grupy pokarmów. Rozpoznanie typu nadwrażliwości pokarmowej jest trudne, zwłaszcza u osób z chorobami alergicznymi – u nich NNP występuje znacznie częściej. Prowadzi to do utrzymywania się w społeczeństwie przekonania o bardzo wysokiej częstości alergii pokarmowej w każdym okresie życia.

The article presents the classification and the characteristics of food hypersensitivity. It demonstrates the similarity between the clinical picture of food allergy and the more frequent non-allergic food hypersensitivity (NFH) which both can use the same mediators and effector cells. Both are induced by the same groups of food. It is difficult to diagnose the type of food hypersensitivity, especially in those patients who suffer from food allergy and among whom NFH is observed much more frequently. It results in a popular opinion about high incidence of food allergy at all life stages.

Termin „chondrodysplazja punktowa (CDP)” odnosi siędo objawu radiologicznego, jakim są punktowe zwapnienia stwierdzane najczęściej w chrząstkach nasadkości długich w pierwszych latach życia. Zmiany takie mogą występować w przebiegu wielu zaburzeń, w tym wrodzonych błędów metabolizmu związanych m.in. z funkcją peroksysomów, biosyntezy cholesterolu, jak również embriopatii i aberracji chromosomowych. Jak dotąd opracowano kilka systemów klasyfikacji CDP uwzględniających etiologię bądź obraz kliniczny. W niniejszej pracy omówiono wybrane zespoły wad wrodzonych przebiegające z objawami CDP, z uwzględnieniem postępowania diagnostycznego na podstawie jednej, ostatnio zaktualizowanej, klasyfikacji etiologicznej.

The term „chondrodysplasia punctata (CDP)” refers toa radiological symptom- punctate calcification (stippling), observed mostly in epiphyseal cartilage of longbones during first years of life. Such changes may occurin patients with many disorders, including inborn errors of metabolism related to e.g. peroxisomal function, cholesterol biosynthesis, as well as embryopathy and chromosomal aberrations. So far, several classification systems of CDP developed, depending on whether theetiology or clinical presentation. In this paper, congenitalmal formation syndromes, presenting with symptomsof CDP, based on one of the recently updated etiological classification are discussed.

Dysplazje kostne należą do wrodzonych chorób układu kostno-chrzęstnego. Jest to grupa wielu różnorodnych zaburzeń wpływających na rozwój układu szkieletowego, powodujących zwykle znaczny niedobór wzrostu z zaburzeniami proporcji ciała. Do najczęściej występujących dysplazji kostno-chrzęstnych należy achondroplazja i hipochondroplazja. Próby leczenia hormonem wzrostu dzieci z różnego typu dysplazjami kostnymi prowadzone są od wielu lat, jednak nie opracowano dotychczas standardów dotyczących takiego leczenia.

Skeletal dysplasia is a group of congenital diseases of skeletal system. It is a heterogenic group of conditions causing often severe growth deficiency with body disproportion. The most common diseases are achondroplasia and hipochondroplasia. Trials of growth hormone treatment in children with different types of skeletal dysplasia have been reported for several years, although there are still no standards of such therapy present.

Zastosowanie w ostatnich latach intensywnych metod leczenia wpłynęło na poprawę rokowania w przypadkach białaczek u dzieci. Nadal jednak obserwuje się dużą liczbę działań niepożądanych w trakcie samej terapii, związaną z nieswoistością i wąskim współczynnikiem terapeutycznym leków przeciwnowotworowych. Kilkumiesięczne leczenie podtrzymujące remisję z zastosowaniem chemioterapii doustnej wymaga starannej kontroli hematologicznej. Terapia z użyciem merkaptopuryny lub tioguaniny musi być przerwana w trakcie ostrej infekcji. Dawkowanie preparatów tiopurynowych powinno być również uzależnione od wyników badań kontrolnych (morfologia, próby wątrobowe), ponieważu pacjentów z ostrą białaczką leukopenia, neutropenia oraz hepatotoksyczność obserwowane są w trakcie całego leczenia. Przyszłość terapii stanowi indywidualizacja leczenia poprzez oznaczenie profilu farmakogenetycznego pacjenta.

The intensive treatment of leukemias has improved the prognosis within the past recent years, nevertheless,the adverse effects resulting from nonspecific actions and narrow therapeutic index of anti-cancer drugs arestill observed. Several months of the remission-maintaining therapy, based on oral chemotherapeutics, requires careful haematological monitoring. Treatment with mercaptopurine or thioguanine must be discontinued during acute infection. Since the leukopenia, neutropenia and hepatotoxity are being observed during the whole treatment in patients with acute leukemia, the thiopurines dosage should be also dependent on the results of blood tests (e.g. blood cell count, serum activity of liver enzymes). However, the future treatment will be based on the individualized therapy which will be designed by determining the patient’s pharmacogenetic profile.

Autorzy przedstawiają własne doświadczenia w wieloletnim, kompleksowym leczeniu wady rozszczepowej twarzy, uwzględniając także postępowanie w innych ośrodkach. Często obserwowane u dzieci z tą wadą problemy związane z oddychaniem, karmieniem, zakażeniem górnych dróg oddechowych, ucha środkowego– zwłaszcza w okresie przedoperacyjnym, potem nieprawidłową mową i problemami natury psychologicznej wymagają szczególnej opieki wielu specjalistów. Leczenie operacyjne jest wieloetapowe, a stosowane w klinice techniki chirurgiczne dają dobre wyniki odległe. Współcześnie, duże znaczenie przywiązuje się do czynnika etiologicznego, powodującego zaburzenie, w tym także do badań genetycznych, zwłaszcza w przypadkach w których rozszczep wargi i/lub podniebienia jest jednym z elementów wady rozwojowej.

The authors present their own experience in long-lasting, multidisciplinary treatment of facial clefts, takingin to account the management in other centers as well. Frequently observed in these children problems concerning breathing, feeding, upper airway and ear infections, especially in the preoperative period, then speech abnormality and psychological problems require specific care of numerous specialists. The surgical treatment is multistage and the surgical techniques used inour clinic provide good long-term results. At present day a great weight is attached to the etiological factors causing the deformity, including genetics, especially in cases, where cleft lip or palate is a part of a congenitald efect.

Profilaktyka jest jedną z podstaw nowoczesnej medycyny. Ideałem profilaktyki w pediatrii jest zapobieganie chorobom oraz stawianie rozpoznania we wczesnych stadiach, przed wystąpieniem fazy objawowej. Jednym z objawów chorób przewlekłych jest niedożywienie, szczególnie niebezpieczne w wieku rozwojowym. W pracy przedstawiamy zmieniające się koncepcje w zakresie działań profilaktycznych na przykładzie gastroenterologii dziecięcej.

Prophylaxis is one of the main challenges for the medical health systems nowadays. Prevention of diseases and early diagnosis, before the symptomatic phase, seems to be more beneficial than expensive therapy. Malnutrition as the symptom of chronic diseases isa major concern in childhood and should be prevented. We present changes in approach to prophylaxis in the field of pediatric gastroenterology.

Leki immunosupresyjne są powszechnie stosowane w terapii po przeszczepieniu narządów w celu zapobiegania epizodom ostrego odrzucania. Z uwagi na ich wąski zakres terapeutyczny oraz zróżnicowaną farmakokinetykę niezwykle istotne jest monitorowanie ich stężenia we krwi pacjentów. Różnorodność farmakokinetyczna jest większa u dzieci i wynika m.in. ze zmiennej aktywności enzymów metabolizujących leki w okresie rozwojowym. Najczęściej stosowanymi metodami do oznaczania stężeniawe krwi leków immunosupresyjnych są: wysokosprawna chromatografia cieczowa z zastosowaniem detekcji UV oraz chromatografia cieczowa sprzężona ze spektrometrem masowym (LC-MS). Powszechnie stosowane są również metody immunochemiczne, wśród których warto wymienić metodę immunochemiczną z użyciem mikrocząstek i znacznika chemiluminescencyjnego (CMIA - ang. Chemiluminescent MicroparticleImmunoassay). W pracy zostaną omówione następujące leki immunosupresyjne: mykofenolan mofetylu (MMF)i takrolimus oraz lek przeciwwirusowy – gancyklowir.

Immunosuppressants are commonly used after organ transplantation to prevent acute rejection. Becauseof a narrow therapeutic index and pharmacokineticinter-individual variability, therapeutic drug monitoringis essential. Kinetic variability is greater in children and it’s caused by age-related changes in enzyme activity. The most common methods used in clinical laboratoryare: high performance liquid chromatography with UV detection (HPLC/UV) and liquid chromatography tandem with mass spectrometry (LC/MS). Immunoenzymatic methods are also used, for instance CMIA – Chemiluminescent Microparticle Immunoassay. The article describes following immunosuppressants: tacrolimus and mycophenolate mofetil (MMF) and antiviraldrug – ganciclovir.

Wstęp.
Guzki skóry to zmiany widoczne, uwypuklające się ponad powierzchnię skóry. Nie ulegają zanikowi, a często stopniowo powiększają się, co zazwyczaj powoduje niepokój rodziców. Najczęściej są pochodzenia nabłonkowego, wywodzą się z przydatków skórnych, jak pilomatricoma, cystis epidermalis, atheroma. Wśród guzków nienabłonkowych główną grupę stanowią znamiona barwnikowe oraz anomalie naczyniowe.

Cel.
Celem pracy jest analiza rodzaju oraz szczegółowej lokalizacji guzków skóry głowy i szyi u dziecido 3. r.ż.

Materiał i metody.
Materiał do analizy stanowiły historie chorób, protokoły operacyjne i wyniki badań histopatologicznych pacjentów do 3. r.ż., którzy w latach 2000–2009 byli leczeni w Klinice Chirurgii i Onkologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Wyniki.
W latach 2000–2009 w Klinice Chirurgii i Onkologii Dziecięcej UM w Łodzi operowano 60 pacjentówdo 3. r.ż. z powodu guzków skóry głowy i szyi. Średni wiek dziecka w momencie zabiegu wynosił 17 mies., a najmłodszy operowany pacjent miał 3 mies. Najczęstsze guzki to torbiel naskórkowa – 27 przypadków (45%) i kaszak – 20 (33,33%).

Wnioski.
Większość guzków to zmiany łagodne, które– pozostawione – mogą rosnąć i uciskać otaczające struktury oraz ulegać procesowi zapalnemu. Wszystkie były wycinane chirurgicznie. O zakwalifikowaniu do zabiegu operacyjnego decydowało umiejscowienie zmiany oraz możliwość rozwoju zapalenia i związanych z tym powikłań.

Introduction.
Skin nodules are visible lesions, raised above skin surface. They do not fade and often grow up gradually, which usually causes parents’ anxiety.They usually derive from epithelium, descend from skin appendages, like pilomatricoma, epidermal cyst andatheroma. The pigmented naevi and vascular anomaliesconstitute the main group among nonepithelialnodules.

Objectives.
The objective of the study is analysis of type and detailed localization of skin head and neck nodules in children up to 3rd year of age.

Material and methods.
The material constituted case histories, surgical protocoles and results of histopathological examination of patients up to 3rd year of age, who in years 2000–2009 were treated in The Department of Paediatric Surgery and Oncology Medical Universityof Lodz.

Results.
In years 2000–2009 in The Department of Paediatric Surgery and Oncology Medical University of Lodz 60 patients up to 3 rd year of age were operated because of skin head and neck nodules. The average age of children in the moment of operation was 17 month sand the youngest operated patient was 3 months old. The most common nodules are dermoid cyst – 27 (45%) and atheroma – 20 (33,33%).

Conclusions.
Most nodules are benign lesions, but ifnot cured could grow up, compress surrounding structuresand undergo inflammation. All were removed surgically. In order to qualify to surgical procedure decidedlesion’s location, ability of development of inflammation and after-effects connected with that.

Zakażenie wirusem HCMV (human cytomegalovirus) jest najczęstszym wrodzonym zakażeniem wirusowym. HCMV, jako wirus neurotropowy, wywołuje następstwa dotyczące układu nerwowego, w tym często lekooporne napady padaczkowe rozpoczynające się już w pierwszych miesiącach życia. W artykule przedstawiono informacjena temat wrodzonego, objawowego i subklinicznego zakażenia cytomegalowirusem i aktualnego stanu wiedzy dotyczącego napadów padaczkowych u niemowląt zakażonych HCMV. Opisano również występowanie pozapalnych wad układu nerwowego w zakażeniu HCMV. Omówiono diagnostykę i terapię w objawowych napadach padaczkowych u niemowląt z zakażeniem cytomegalowirusem. Na podstawie wieloletnich, prospektywnych obserwacji 138 pacjentów leczonych w IPCZD, został przedstawiony schemat diagnostyczny i terapeutycznyw napadach padaczkowych u niemowląt w następstwie zakażenia HCMV. Uwzględniono diagnostykę zakażenia HCMV metodami biologii molekularnej oraz terapię tych objawowych napadów padaczkowych z zastosowaniem gancyklowiru i tetracosactide (Synacthendepot). U pacjentów z lekooporną padaczką możliwe jest retrospektywne rozpoznanie wrodzonego zakażenia cytomegalowirusem z zastosowaniem bibuły dla testu Guthriego lub magazynowanej krwi pępowinowej.

HCMV (human cytomegalovirus) infection is the most frequent congenital viral infection. HCMV, as a neurotropicvirus, causes sequelas in nervous system including often drug resistant epileptic seizures starting already in the first months of life. Information about congenital symptomatic and subclinical cytomegalovirus infection and actual knowledge concerning epileptic seizures in infants infected with cytomegalovirus is presented. Congenital malformations of nervous systemin HCMV infection are described. Diagnosis and therapy in symptomatic epileptic seizures in infants with cytomegalovirus infection is presented. Basedon long itudinal, prospective studies of 138 patient streated in IP CZD, diagnostic and therapeutic algorithm for epileptic seizures caused by cytomegalovirus is presented. Usage of molecular biology methods was taken into account, as well as treatment of symptomatic epileptic seizures with ganciclovir and tetracosactide (Synacthendepot). In patients with drug resistant epilepsy, retrospective diagnosis of cytomegalovirus infection is possible using Guthrie cards or store umbilical blood.

U dzieci z niewydolnością jelit, wymagających przewlekłego żywienia pozajelitowego (PN), konieczne jest monitorowanie podaży składników odżywczych oraz ocena stanu odżywienia. Wiadomo, iż gęstość mineralna kości (BMD) koreluje z masą ciała i wysokością, a PN jest czynnikiem ryzyka rozwoju zarówno niedoboru masy ciała oraz wysokości, jak i choroby metabolicznejkości.

Cel pracy.
Ocena wzrastania i jego wpływ na stan mineralizacji kości u dzieci przewlekle żywionych pozajelitowo.

Materiał i metody.
U 48 pacjentów w wieku od 36–293 miesięcy (średnio 8,3 lat) z niewydolnością jelit, żywionych przewlekle pozajelitowo (PN), wykonano pomiary antropometryczne, oceniono wiek kostny oraz stan mineralizacji kośćca (metodą DXA – absorpcjometriapodwójnej energii promieniowania X). Obliczono podaż energii drogą doustną (EN) i z PN. Na podstawie procentowego udziału energii z PN wyznaczono 2 grupy:A (n = 26) – >50% energii pochodziło z PN i B (n = 22) –≤50% pochodziło z PN.

Wyniki.
PN prowadzono średnio 90 miesięcy (gr. A: 100,gr. B: 80 miesięcy). Całkowita podaż energii (z PN i EN) wynosiła średnio 109 kcal/kg/d: odpowiednio w gr. Ai B: 89 i 128 kcal/kg/d. W badanej grupie u 21 dzieci stwierdzono niedobór masy ciała <10 c, (gr. A: 13, gr.B: 8, różnice nieznamienne RN), z czego 12 <3 c (gr.A: 9, gr. B: 5), natomiast 25 pacjentów miało niedobór wysokości <10 c (gr. A: 19, gr. B: 6; p <0,05), w tym 19<3 c (gr. A: 14, gr. B: 5). U 18 dzieci stwierdzono opóźniony wiek kostny >12 miesięcy (gr. A: 10, gr. B: 8; RN), który średnio wynosił 17,4 miesięca (gr. A: 20, gr. B: 14,8 miesięcy). Zaburzoną mineralizację układu kostnego ocenianą metodą DXA-Total wykazano u 12 pacjentów (gr. A: 7, gr. B: 5; RN), a w DXA-Spine u 26 dzieci (gr. A:13, gr. B: 13).

Wnioski.
U dzieci przewlekle żywionych pozajelitowo występuje niedobór masy ciała i wysokości oraz zaburzenia mineralizacji układu kostnego. Przeważające PN skutkuje przede wszystkim niedoborem wysokości ciała.

We wanted to evaluate nutrient in take and nutrition status of children with intestinal failure receivinglong‑term parenteral nutrition (PN). We know that weight and height correlate with bone mineral status and patients on long‑term PN are at increased risk of growth retardation and development of metabolic bon edisease

Objectives:
The aim of the study was to assess growth and its influence on the bone mineral status of children receiving home parenteral nutrition (HPN).

Materials and methods:
We examined 48 (forty eight) children with intestinal failure receiving long‑term parenteral nutrition. Mean age was 8,3 years (range: 36– 293 months). Parenteral and enteral energy in takes were calculated and on that basis two groups of patients were studied: A (n = 26) with >50% energy from PN and B (n = 22) with ≤50% energy from PN. Meanduration of PN was 90 months (group A: 100 months, group B: 80 months). In all patients anthropometric measurements (weight for age and height for age), bone age and the bone mineral density (BMD) by dual‑energyX‑ray absorptiometry (DXA) were assessed.

Results:
Mean total (enteral and parenteral) energy intakewas 109 kcal/kg/day: in group A: 89 and in group B:128 kcal/kg/day. Majority children were malnourished, 21 children with body weight below 10 centile – group (group A: 13, group B: 8; no significant differences; ns), with 12 <3 centile and 25 children with height <10 centile (group A: 19, group B: 6, p < 0,05) and 19 children <3centile. Eighteen children had delayed bone age above 12 months (mean 17,4 months, in group A: 20 months, in group B: 14,8 months). Twelve patients had DXA-Totaldecreased bone mineral density (Z‑score <-1): group A:7 patients, group B: 5 patients; ns) and 26 patients had DXA-Spine decreased bone mineral density (group A:13, group B: 13, ns).

Conclusions:
Children on long‑term parenteral nutrition are at significantly increased risk of growth retardation and development of metabolic bone disease. Height deficiency is frequent in patients on predominant PN.

Cel.
Celem pracy była ocena nawyków żywieniowych i stanu odżywienia wybranej grupy młodych mężczyzn deklarujących niską i wysoką aktywność fizyczną.

Materiał i metody.
Badania przeprowadzono z udziałem 55 mężczyzn w wieku 23 ± 2 lata, w tym 24 mężczyzn prowadzących siedzący tryb życia i 31 – uprawiających sport. Na podstawie pomiaru masy ciała i wzrostu obliczono wskaźnik masy ciała (BMI). Wyniki dotyczące nawyków żywieniowych opracowano na podstawie danych ankietowych.

Wyniki.
Wśród mężczyzn prowadzących siedzący tryb życia (BMI: 23,8 ± 4,1) u 8% respondentów stwierdzono zbyt niską masę ciała, natomiast nadwagę oraz otyłość odpowiednio u 29% i 13% osób. U 45% mężczyzn z wysoką aktywnością fizyczną (BMI: 25,5 ± 2,0) zaobserwowano nadwagę, co wydaje się wynikać z większej masy mięśniowej badanych mężczyzn. Wykazano również, że częstotliwość spożycia posiłków byłą wyższa u osób aktywnych fizycznie niż u mężczyzn z niską aktywnością. U osób z wysoką aktywnością fizyczną wykazano również istotnie częstsze spożywanie surowych warzyw i owoców. Mężczyźni uprawiający sport częściej spożywali również produkty zbożowe i nabiał, natomiast rzadziej niż osoby nieaktywne deklarowali spożywanie słodyczy.

Wnioski.
Mężczyźni z niską aktywnością fizyczną wykazują znaczne nieprawidłowości w nawykach żywieniowych, podczas gdy osoby aktywne fizycznie odżywiają się bardziej racjonalnie. W obu grupach mężczyznu znacznego odsetka osób występowała nadmierna masa ciała. Prawdopodobnie w przypadku osób aktywnych fizycznie wysoka masa mięśniowa zmniejsza miarodajność wskaźnika BMI.

Objective.
The aim of this study was an evaluation of eating habits and nutritional status in selected group of young men with low and high physical activity.

Materials and methods.
The study was carried out among 55 men aged 23 ± 2 years, including 24 men with sedentary lifestyle and 31 men who exercised sport. Based on the body mass and body height measurements results, the Body Mass Index (BMI) was calculated.The results pertaining to the nutritional habits were analyzed based on the questionnaire.

Results.
Too low body weight was found in 8% of men with sedentary lifestyle (BMI: 23.8 ± 4.1), and in 29% and 13% men with over weight and obesity, respectively. In 45% of men with high physical activity (BMI:25.5 ± 2.0) overweight was observed, which probably is associated with greater muscular mass. It wasalso shown that the frequency of food consumptionwas higher in men with high physical activitythan in men with low activity. Men who were involvedin regular sport more frequently ate cereals and dairy products and consumed less sweetness than inactive subjects.

Conclusions.
Men with low physical activity show irregular ityin eating habits, while men with high physical activity eat more healthy. In high percentage of menin both groups excess body weight occurred. In thecase of people who are physically active probably muscle mass decreases the reliability of BMI.

Cel:
Celem pracy była analiza stanu higieny jamy ustnej i periodontologicznych potrzeb leczniczych u dziecii młodzieży z makro regionu lubelskiego chorych na padaczkę i padaczkę ze współwystępującym upośledzeniem umysłowym.

Materiał i metody:
Badaniami klinicznymi i ankietowymi objęto 107 dzieci i młodzieży obojga płci w wieku pomiędzy 6. a 18. r.ż. z makroregionu lubelskiego, przebywających w ośrodkach opieki społecznej na Lubelszczyźnie oraz leczących się w Dziecięcym Szpitalu Klinicznym w Lublinie. Oceniono uproszczony wskaźnik higieny jamy ustnej OHI-S, DI-S, CI-S. Obliczono wskaźnik periodontologicznych potrzeb leczniczych CPITN. Uzyskane wyniki badań poddano analizie statystycznej.

Wyniki:
Uproszczony wskaźnik higieny jamy ustnej wyniósł średnio OHI-S 2,22 ± 1,00. Uproszczony wskaźnik osadu (CI-S) i uproszczony wskaźnik kamienia (DI-S) wyniosły odpowiednio 1,79 ± 0,70 i 0,43 ± 0,52. Wskaźnik CPITN wyniósł średnio 1,52 ± 0,62.

Wnioski:
Stan higieny jamy ustnej i potrzeby lecznicze przyzębia w badanej populacji dzieci i młodzieży z padaczkąz makroregionu lubelskiego są na niesatysfakcjonującym poziomie.

Aim:
The study aimed at the analysis of the oral hygienic state, the evaluation of parodontium condition and the description of periodontic treatment needs inthe group of children and youth with epilepsy from Lublin region.

Methods:
Clinical and questionnaire study encompassed 107 individuals in total, aged 6 to 18 yrs. For the investigated population OHI-S, DI-S and CI-S indexes were calculated. The periodontal treatment needs with CPITN index were described. The study results were subjects to the statistical analysis.

Results:
The OHI-S index achieved the medium value of 2.22 ± 1.00. The DI-S and CI-S were 1.79 ± 0.70 and 0.43 ± 0.52, respectively. The CPITN index reached the mean value of 1.52 ± 0.62.

Conclusion:
The oral hygienic state and parodontium condition of the studied population of children and youth with epilepsy of the macroregion of Lublin is unsatisfactory.

Celem pracy było przedstawienie nowych poglądów na profilaktykę infekcyjnego zapalenia wsierdzia. Omówiono zaktualizowane zalecenia Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) z 2009 r. i wytyczne American Heart Association (AHA) opublikowane w 2007 r. Porównano obecne zalecenia z wcześniejszymi oraz przedyskutowano przesłanki i dowody naukowe uzasadniające wprowadzenie nowych rekomendacji.

The aim of the study was to present contemporary approachon infective endocarditis prophylaxis. The new guidelines of European Cardiology Society(2009) and American Heart Association recommendations for antibiotic prophylaxis in infective endocarditis published in 2007 are described. The comparison of previous and the new recommendations was done and the scientific evidence which caused the revision of the statement on prophylaxis was discussed.