Wrodzone uwarunkowania „paradoksu preferencji smaku” u człowieka
Słowa kluczowe / Keywords:
Streszczenie:
Jednym z głównych determinantów wyborów żywieniowych jest smak. Niestety, dieta rekomendowana przez ekspertów − o niskiej zawartości cukrów
prostych, soli i tłuszczu − postrzegana jest jako mniej smaczna od tzw. żywności śmieciowej. W artykule przedstawiono uwarunkowania biologiczne preferencji
smaku, podłoże genetyczne rozwoju preferencji oraz mechanizmy sensoryczne i neurologiczne. Problem naświetlono w aspekcie rozwoju chorób
dietozależnych, takich jak niektóre nowotwory, otyłość i cechy zespołu metabolicznego, m.in. nadciśnienie tętnicze czy zaburzenia gospodarki węglowodanowej
i ich wątrobowej manifestacji, jaką jest stłuszczenie wątroby. Przyczyną ich rozwoju są w dużej mierze wzrost konsumpcji napojów słodzonych,
słodyczy, przekąsek i żywności typu fast food oraz niewystarczające spożycie warzyw i owoców. Zrozumienie biologicznego uwarunkowania „paradoksu
preferencji żywieniowych” człowieka jest kluczowym aspektem w opracowywaniu strategii promocji zdrowego odżywiania, których ważnym elementem
jest udział przemysłu rolniczego i spożywczego poprzez tworzenie nowych odmian warzyw i opracowywanie produktów żywnościowych.
Abstract:
Taste is the main determinant of food choices. Unfortunately, diet low in salt, simple sugars and fat, recommended by experts, is less tasty then “junk food”.
We present a biologic background of taste preference, its genetic determinants, sensory mechanism and neurological regulation of behaviours. Taste preference
is discussed regarding diet-dependent diseases, such as certain types of cancers, obesity and metabolic syndrome features, among others: hypertension,
disturbances of carbohydrate metabolism and non-alcoholic fatty liver diseases. The causes of development of these diseases are largely the increase
in the consumption of sweetened beverages, sweets, snacks and fast food and inadequate consumption of vegetables and fruits. Understanding the
innate determinants of the paradox of nutritional preferences is a key aspect in developing strategies for promoting healthy eating and weight reduction.
The role of agriculture and food industry is important, as there is a need for designing new varieties of vegetables and recipes of food products.
