Częstość stosowania leków przeciwkaszlowych i poprawiających drożność nosa w przebiegu ciężkiego zapalenia oskrzelików

Autor: Carlos Lifshitz

Na podstawie: O’Donnell K, Mansbach JM, LoVecchio F i wsp. Use of Cough and Cold Medications in Severe Bronchiolitis before and after a Health Advisory Warning against Their Use. J Peds 2015;167:196-198. Use of Cough and Cold Medications in Severe Bronchiolitis before and after a Health Advisory Warning against Their Use

W 2008 r. FDA (Food and Drug Administration) wydała ostrzeżenie dotyczące stosowania leków przeciwkaszlowych i poprawiających drożność nosa u dzieci w wieku < 2 lat. Oświadczenie amerykańskiej agencji wynikało z niedostatecznych dowodów na skuteczność tych leków w tej grupie wiekowej oraz z obaw dotyczących możliwości występowania potencjalnie zagrażających życiu działań niepożądanych leczenia. W kolejnych latach zaobserwowano zmniejszenie liczby dzieci zgłaszanych do oddziałów ratunkowych i toksykologicznych oraz rzadsze występowanie błędów w leczeniu związanych ze stosowaniem leków „na przeziębienie” i przeciwkaszlowych. O’Donnell i wsp. porównali częstość stosowania tych leków odnotowaną w dwóch wieloośrodkowych badaniach z udziałem małych dzieci hospitalizowanych z powodu ostrego zapalenia oskrzelików, z których jedno było przeprowadzone przed wydaniem, a drugie po wydaniu przez FDA ostrzeżenia.

Wyniki badania, które opublikowano na łamach The Journal of Pediatrics w 2015 r., wskazują, że od stycznia 2008 r. spadła częstość stosowania leków przeciwkaszlowych i poprawiających drożność nosa, jednak i tak, pomimo publikacji FDA, otrzymywało je prawie 20% dzieci w wieku 12-23,9 m.ż. hospitalizowanych z powodu ciężkiego zapalenia oskrzelików.

Komentarz: Odnotowany znaczący spadek częstości stosowania leków przeciwkaszlowych i łagodzących niedrożność nosa u dzieci < 2. r.ż. hospitalizowanych z powodu ciężkiego zapalenia oskrzelików różni się od wyników przeprowadzonej niedawno analizy amerykańskich ogólnokrajowych badań ankietowych (National Hospital
Ambulatory Medical Care Survey/National Ambulatory Medical Care Survey), która wskazywała na brak wpływu ostrzeżenia FDA na stosowanie leków łagodzących objawy przeziębienia u dzieci < 24. m.ż. Według wspomnianej analizy do najczęściej podawanych leków należały difenhydramina i chlorfeniramina. Według autorów omawianego
badania potencjalną przyczyną zaobserwowanych różnic mogą być mniejsze obawy lekarzy dotyczące przepisywania tych leków w sytuacjach, kiedy nie podejrzewają infekcyjnej etiologii kaszlu i niedrożności nosa. O’Donnell i wsp. zalecają przygotowanie skierowanych do rodziców dzieci < 2. r.ż. materiałów edukacyjnych dotyczących stosowania leków
przeciwkaszlowych i poprawiających drożność nosa, które powinny być powszechnie dostępne szczególnie w miesiącach, w których często występują wirusowe infekcje dróg oddechowych. Może mieć to korzystny wpływ, szczególnie w sytuacji gdy upływają kolejne lata od publikacji ostrzeżenia FDA, a zainteresowanie mediów tym zagadnieniem maleje. Stosowanie miodu stanowi natomiast akceptowany i bezpieczny sposób łagodzenia kaszlu u małych dzieci.