Zaburzenia dojrzewania u dzieci i młodzieży. Część 2: Opóźnione dojrzewanie płciowe – kiedy skierować dziecko do endokrynologa
Słowa kluczowe / Keywords:
Streszczenie:
Dojrzewanie płciowe jest procesem zmian fizycznych i psychicznych, prowadzącym do osiągnięcia zdolności reprodukcyjnej. Fizjologicznie w populacji
europejskiej rozpoczyna się między 8. a 13. rokiem życia u dziewczynek i między 9. a 14. r.ż. u chłopców. O opóźnionym dojrzewaniu u dziewcząt mówi się w przypadku braku rozwoju gruczołów piersiowych (thelarche) po ukończonym 13. r.ż. oraz przy niewystąpieniu pierwszej miesiączki (menarche) do 16. r.ż. U chłopców natomiast rozpoznanie to można ustalić, jeśli po 14. r.ż. nie rozpoczyna się rozwój jąder (gonadarche), tj. ich objętość pozostaje mniejsza niż 4 ml. Do przyczyn opóźnionego pokwitania można zaliczyć: konstytucjonalne opóźnienie wzrastania i dojrzewania (KOWD), hipogonadyzm hipogonadotropowy oraz hipergonadotropowy. Leczeniem z wyboru u pacjentów z nieodwracalnymi przyczynami opóźnionego dojrzewania płciowego jest substytucja hormonalna. Z uwagi na ograniczone możliwości diagnostyczne poradni podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) prawie każde dziecko, u którego zostanie rozpoznane opóźnione pokwitanie, powinno zostać skierowane do endokrynologa.
Standardy Medyczne/Pediatria 2024, T. 21, 182-185
Abstract:
Puberty is a process of physical and mental change leading to reproductive capacity. Physiologically, in the European population, it begins between 8
and 13 years of age in girls and between 9 and 14 years of age in boys. Delayed puberty in girls is when the mammary glands do not develop after the
age of 13, and in the absence of menarche until the age of 16. In boys, such a diagnosis can be made if, after the age of 14, the testicles do not begin to develop, i.e. their volume remains less than 4 ml. The causes of delayed puberty include constitutionally delayed growth and puberty, hypogonadotropic hypogonadism and hypergonadotropic hypogonadism. Hormone replacement therapy is the treatment of choice in patients with irreversible causes of delayed puberty. Due to the limited diagnostic possibilities in primary care clinics, almost every child diagnosed with delayed puberty should be referred to an endocrinologist.
Standardy Medyczne/Pediatria 2024, T. 21, 182-185
