Witamina D zapobiega infekcjom dróg oddechowych

2015-11-09

article image

Witamina D zapobiega infekcjom dróg oddechowych

Autor: Jędrzej Sarnecki

Opracowanie na podstawie: Bergman P, Lindh AU, Björkhem-Bergman L i wsp. Vitamin D and Respiratory Tract Infections: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. PLoS One 2013;8:e65835

 

Bergman i wsp. opublikowali na łamach PLoS One wyniki dokonanego przez nich przeglądu piśmiennictwa i metaanalizy badań klinicznych przeprowadzonych w celu oceny skuteczności witaminy D w zapobieganiu infekcjom dróg oddechowych. Infekcje dróg oddechowych stanowią istotne zagadnienie z zakresu zdrowia publicznego ze względu na powszechność ich występowania oraz wysoką zapadalność. Do najczęstszych czynników etiologicznych należą wirus grypy i dwoinka zapalenia płuc – Streptococcus pneumoniae. Istnieją szczepionki zmniejszające zapadalność na choroby wywoływane przez obydwa patogeny, jednak ich skuteczność nie jest w pełni satysfakcjonująca. Dostępne obecnie leczenie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe może się stawać coraz mniej efektywne ze względu na narastającą lekooporność patogenów. Z tych powodów należy poszukiwać również innych możliwości zapobiegania infekcjom dróg oddechowych.

Witamina D jest związkiem chemicznym wytwarzanym w organizmie ludzkim w obrębie tkanki skórnej w obecności promieniowania UVB. Będąca głównym źródłem witaminy D synteza skórna może być ograniczona z powodu trybu życia lub warunków klimatycznych zmniejszających ekspozycję skóry na światło słoneczne (w Polsce między październikiem a marcem synteza skórna witaminy D praktycznie nie zachodzi). Niektóre typy pokarmów, takie jak tłuste ryby czy nabiał, zawierają witaminę D, jednak jej ilość jest niewystarczająca do zaspokojenia potrzeb organizmu w sytuacji braku syntezy skórnej.

Wyniki badań wskazują na istotny wpływ witaminy D na odporność organizmu. Jednym z przykładów jej działania jest stymulacja ekspresji genu kodującego peptyd LL-37, należący do grupy katelicydyn, o działaniu bakteriobójczym oraz przeciwwirusowym[1],[2]. Zaobserwowano również częstszą zapadalność na infekcje dróg oddechowych u osób z niskimi stężeniami 25-hydroksywitaminy D w surowicy (25(OH)D), szczególnie gdy chorowały one na astmę lub przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP)[3].

Ze względu na niejednoznaczność wyników badań klinicznych z randomizacją oceniających prewencyjne wobec infekcji dróg oddechowych działanie witaminy D, autorzy omawianej publikacji przeprowadzili metaanalizę wyników 11 badań klinicznych z randomizacją, spełniających wcześniej ustalone kryteria włączenia. W uwzględnionych badaniach wzięło udział łącznie 5660 pacjentów. Osoby z grup interwencyjnych otrzymywały średnio 1600 IU witaminy D dziennie.

Wyniki otrzymane przez Bergmana i wsp. wskazują na istotny statystycznie zapobiegający infekcjom dróg oddechowych wpływ suplementacji witaminą D (iloraz szans (ang. odds ratio, OR) wyniósł 0,64; 95% przedział ufności (ang. confidence interval, CI) 0,49-0,84; p = 0,0014). Zaobserwowano także, że działanie protekcyjne zależy od dawkowania suplementu. Codzienne przyjmowanie witaminy D wiązało się z istotnie mniejszym ryzykiem zachorowania, podczas gdy jednorazowa, duża dawka otrzymywana co miesiąc lub rzadziej nie miała takiego efektu. Może to wynikać z faktu, że witamina D w bardzo wysokich dawkach ma przeciwne, immunosupresyjne działanie. Pozytywny wpływ suplementacji witaminą D stwierdzany był zarówno u dzieci, jak i u dorosłych oraz niezależnie od stanu zdrowia. Autorzy nie odnotowali różnic w skuteczności stosowania suplementacji w zależności od stężenia 25(OH)D w surowicy. Nie zaobserwowano również występowania działań niepożądanych podawanych preparatów.

Otrzymane przez autorów wyniki wskazują na korzystny, zapobiegający występowaniu infekcji dróg oddechowych u dzieci i dorosłych wpływ suplementacji diety witaminą D. Zaobserwowany efekt był wyraźny przede wszystkim w przypadku codziennego przyjmowania preparatów zawierających witaminę D. Na podstawie zebranych danych autorzy obliczyli, że wymagana liczba osób, którym należy podać preparat, aby uniknąć 1 zachorowania, wynosi między 9 a 33. Oznacza to, że stosowanie witaminy D, będącej tanią i bezpieczną substancją, może się cechować bardzo korzystnym stosunkiem kosztów do efektywności. 


Podobne aktualności