Autor: Michał Pac

Opracowanie na podstawie: Onel KB, Horton DB, Lovell DJ i wsp. 2021 American College of Rheumatology Guideline for the Treatment of Juvenile Idiopathic Arthritis: Therapeutic Approaches for Oligoarthritis, Temporomandibular Joint Arthritis, and Systemic Juvenile Idiopathic Arthritis. Arthritis Care Res (Hoboken) 2022;74(4):521-537.

W marcu 2022 r. Amerykańskie Kolegium Reumatologiczne (American College of Rheumatology, ACR) opublikowało na łamach Arthritis Care & Research aktualizację wytycznych dotyczących leczenia farmakologicznego młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów (MIZS), skupiając się w szczególności na nielicznostawowym MIZS (nMIZS), postaci MIZS z zapaleniem stawu skroniowo-żuchwowego (ZSSZ) oraz układowym MIZS (uMIZS) z zespołem i bez zespołu aktywacji makrofagów (ang. macrophage activation syndrome, MAS).

Zalecenia przygotowano na podstawie przeglądu systematycznego dostępnej literatury skonstruowanego według schematu PICO (ang. patient – grupa badana, intervention – interwencja, comparison – porównanie, outcome – punkt końcowy). Do oceny siły i jakości zaleceń użyto metodologii GRADE (ang. Grading of the Recommendations Assessment and Development and Evaluation). Przed publikacją zalecenia skonsultowano z grupą pacjentów – adolescentami oraz opiekunami młodszych pacjentów. Efektem końcowym było sformułowanie 25 zaleceń.

W przypadku aktywnego nMIZS zaleca się stosowanie dostawowych glikokortykosteroidów (dGKS), preferowanym lekiem jest heksacetonid triamcynolonu. W przypadku braku odpowiedzi lub nietolerancji leczenia w dalszym postępowaniu rekomenduje się konwencjonalne leki antyreumatyczne modyfikujące przebieg choroby (ang. conventional synthetic disease-modifying antirheumatic drug, csDMARDs), a następnie biologiczne – DMARDs (ang. biologic disease-modifying antirheumatic drug, bDMARDs).

W przypadku braku odpowiedzi na leczenie lub nietolerancji dGKS i niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) w ZSSZ zaleca się stosowanie csDMARDs.

W leczeniu uMIZS bez MAS nie rekomenduje się wdrażania csDMARDs w terapii początkowej, a w przypadku braku odpowiedzi lub nietolerancji dGKS i/lub NLPZ preferuje się bDMARDs [inhibitory interleukiny-1 (IL-1) i-6 (IL-6)]. W przypadku MIZS z MAS i niekompletnej odpowiedzi na leczenie inhibitorami IL-1 i IL-6 zaleca się stosowanie bDMARDs lub csDMARDs.

Autorzy zaleceń podkreślają, że w większości są one oparte na dowodach naukowych o słabej jakości, jednak ze względu na aktywny udział pacjentów i ich opiekunów w ich tworzeniu mogą być cennym narzędziem klinicznym pomagającym w podjęciu decyzji terapeutycznych, z uwzględnieniem jakości życia pacjenta.

Szczegółowe zalecania dotyczące leczenia MIZS są dostępne pod adresem: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/acr.24853

Źródło zdjęcia: freepik.com