Nieswoiste choroby zapalne jelit są związane z wyższym ryzykiem chorób nowotworowych

Autor: Jędrzej Sarnecki

Opracowanie na podstawie: Olen O, Askling J, Sachs MC i wsp. Childhood onset inflammatory bowel disease and risk of cancer: a Swedish nationwide cohort study 1964-2014. BMJ 2017;358:j3951; DOI:10.1136/bmj.j3951.

Jak wynika z badania przeprowadzonego przez Olen i wsp., którego wyniki ukazały się we wrześniu 2017 r. na łamach BMJ, u dzieci z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit występuje wyższe niż w ogólnej populacji ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych, szczególnie przewodu pokarmowego. Występuje ono zarówno w wieku dziecięcym, jak i później.

Z badań przeprowadzonych z udziałem osób, u których nieswoiste choroby zapalne jelit rozpoznano w wieku dorosłym, wiadomo, że wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Crohna stanowią czynnik ryzyka rozwoju raka jelita grubego, szczególnie u pacjentów, u których długotrwale występuje stan zapalny jelit. Omawiane badanie przeprowadzono ze względu na ograniczone dane dotyczące ryzyka chorób nowotworowych u osób, u których początek nieswoistej choroby zapalnej jelit wystąpił przed ukończeniem 18. roku życia. Jest to istotna grupa pacjentów ze względu na fakt, że wcześniejszy rozwój choroby często wiąże się z jej cięższym przebiegiem, dłuższym czasem trwania i koniecznością stosowania bardziej agresywnej terapii.

W celu oceny ryzyka rozwoju chorób nowotworowych u pacjentów, u których nieswoiste zapalenie jelit rozpoznano w wieku dziecięcym, międzynarodowy zespół badaczy przeanalizował dane pochodzące ze szwedzkich narodowych rejestrów pacjentów z lat 1964-2014 (rejestr obejmuje pacjentów hospitalizowanych; od 1987 jest ogólnokrajowy, a od 2001 r. obejmuje również leczenie ambulatoryjne). Zidentyfikowano 9405 osób, u których przed ukończeniem 18. r.ż. rozpoznano nieswoistą chorobę zapalną jelit (u 4648 wrzodziejące zapalenie jelita grubego, u 3768 chorobę Crohna, u pozostałych 989 choroba była niesklasyfikowana). Średnia wieku w chwili rozpoznania wynosiła 15 lat. Mediana wieku w momencie zakończenia okresu obserwacji wynosiła 27 lat. Dla każdego pacjenta ze szwedzkiego rejestru ludności losowo wybrano 10 osób tej samej płci, urodzonych w tym samym roku i mieszkających w tym samym regionie (n = 92 870).

Jak wynika z przeprowadzonej przez autorów analizy, zapadalność na choroby nowotworowe wśród pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit wynosiła 3,3 przypadków/1000 osobo-lat (n = 497) i była ponad 2-krotnie wyższa niż w populacji ogólnej (współczynnik hazardu: 2,2; 95% CI: 2,0-2,5) – w grupie kontrolnej zapadalność wynosiła 1,5 przypadka/1000 osobo-lat (n = 2256). Stwierdzono również wyższe ryzyko względne u pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego niż u osób z chorobą Crohna. Wyższa zapadalność na choroby nowotworowe została zaobserwowana już przed 18. r.ż. (współczynnik hazardu: 2,7; 95% CI: 1,6-4,4; n = 20; 0,6 przypadka/1000 osobo-lat). Największe różnice w częstości występowania chorób nowotworowych odnotowano w przypadku nowotworów przewodu pokarmowego.

Jak podsumowują autorzy publikacji, rozwój w dzieciństwie nieswoistej choroby zapalnej jelit jest związany z podwyższonym ryzykiem wystąpienia chorób nowotworowych, szczególnie przewodu pokarmowego, zarówno w dzieciństwie, jak i w życiu dorosłym.