Suplementacja witaminą D3 nie wpływa na częstość występowania ostrych infekcji dróg oddechowych – wyniki wieloośrodkowego badania klinicznego z randomizacją

Michał Pac
Opracowanie na podstawie: Reyes ML, Vizcaya C, Le Roy C i wsp. Weekly Vitamin D Supplementation to Prevent Acute Respiratory Infections in Young Children at Different Latitudes: A Randomized Controlled Trial. J Pediatr 2024;275:114249.
W listopadzie 2024 r. na łamach The Journal of Pediatrics opublikowano wyniki wieloośrodkowego podwójnie zaślepionego, kontrolowanego placebo badania klinicznego z randomizacją dotyczącego suplementacji witaminą D3 jako metody profilaktyki ostrych infekcji dróg oddechowych (ang. acute respiratory infections, ARI) u małych dzieci w różnych szerokościach geograficznych.
ARI stanowią istotny problem zdrowia publicznego na całym świecie. Odpowiadają za ok. 6,5% zgonów na świecie, a grupą wiekową szczególnie narażoną na ciężki przebieg zakażeń są dzieci < 5. roku życia. ARI są przyczyną 60% wizyt w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) i na szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR).
Historycznie niedobór witaminy D3 i krzywicę u dzieci wiązano z większą zapadalnością i cięższym przebiegiem ARI. Niektóre z przeprowadzonych do tej pory badań wskazywały na związek między niskim stężeniem witaminy D3 a ryzykiem wystąpienia ARI oraz na redukcję tego ryzyka poprzez suplementację witaminą D3. W jednej z niedawno opublikowanych metaanaliz wykazano, że suplementacja witaminą D3 w niewielkim zakresie zmniejsza ryzyko wystąpienia ARI. Jednakże dotychczasowe badania nie dostarczają jednoznacznych dowodów na skuteczność i zasadność suplementacji witaminą D3 jako metody prewencji ARI.
Opisywane wieloośrodkowe podwójnie zaślepione, kontrolowane placebo badanie kliniczne z randomizacją prowadzono w Chile w 3 miastach położonych w różnych szerokościach geograficznych. Badaną populacją były dzieci zdrowe w wieku 1,5-3,5 lat, u których wykluczono choroby przewlekłe i które nie przyjmowały do tej pory witaminy D3 w dawce > 400 IU/dobę ani nie planowały podróży do nasłonecznionych regionów w trakcie trwania badania. Badanie prowadzono przez 6 miesięcy między jesienią 2014 a wiosną 2015 r. Uczestników losowo przydzielono do 1 z 3 grup – otrzymującej placebo (oliwa z oliwek), witaminę D3 w dawce 5600 IU/tydzień (grupa otrzymująca małą dawkę) lub witaminę D3 w dawce 11 200 IU/tydzień (grupa otrzymująca dużą dawkę). Jako pierwszorzędowy punkt końcowy przyjęto liczbę ARI zgłaszanych przez uczestników w trakcie 6 miesięcy badania. Do drugorzędowych punktów końcowych należały liczba hospitalizacji z powodu ARI, zmiana w stężeniu witaminy 25(OH)D oraz LL-37/katelicydyny w surowicy, zmiany w stężeniu parametrów opisujących gospodarkę wapniowo-fosforanową (parathormon, fosfataza alkaliczna, wapń, fosfor) oraz liczba działań niepożądanych.
W badaniu uwzględniono 303 dzieci. Średnia arytmetyczna wieku wynosiła 26 ± 6 miesięcy. Wyjściowe stężenie witaminy 25(OH)D wynosiło 24,9 ± 6,1 ng/ml; wartości < 20 ng/ml odnotowano u 23% badanych. Nie opisano istotnych różnic w wyjściowych parametrach pomiędzy badanymi grupami. Badanie ukończyło 194 (64%) uczestników. U pacjentów, którzy nie ukończyli badania, nie opisano istotnych różnic w wyjściowych parametrach w porównaniu z tymi, którzy badanie ukończyli. Odsetki pacjentów, którzy nie ukończyli badania, nie różniły się pomiędzy grupami. Na koniec badania zaobserwowano zależny od dawki wzrost stężenia witaminy D3 w grupach poddanych interwencji. W grupie otrzymującej placebo opisano większy udział pacjentów ze stężeniem witaminy D3 < 20 ng/ml na końcu badania – 30,8% w porównaniu z 7,5% w grupie otrzymującej małą dawkę oraz 5,1% w grupie otrzymującej dużą dawkę. Nie zaobserwowano natomiast istotnych różnic w liczbie ARI pomiędzy badanymi grupami ani w liczbie hospitalizacji spowodowanych ARI. Nie odnotowano ponadto istotnych różnic w liczbie działań niepożądanych.
W opisywanym badaniu nie zaobserwowano wpływu suplementacji witaminą D3 na częstość występowania ARI. W obliczu niejednoznacznych wyników dotychczasowych badań opisywana metaanaliza stanowi cenne źródło informacji i wskazuje na konieczność prowadzenia dalszych badań weryfikujących rolę witaminy D3 w prewencji ARI oraz zasadność jej suplementacji w tym wskazaniu.
Pełny opis badania jest dostępny pod adresem:
https://www.jpeds.com/article/S0022-3476(24)00352-4/fulltext
fot.: pexels.com
Podobne aktualności
Strona przeznaczona dla lekarzy i osób pracujących w ochronie zdrowia. Wchodząc tu, potwierdzasz, że jesteś osobą uprawnioną do przeglądania zawartych na tej stronie treści.