Wczesne wprowadzanie do diety dziecka orzeszków ziemnych

Autor: Jędrzej Sarnecki

Opracowanie na podstawie: Du Toit G, Sayre PH, Roberts G i wsp. Effect of Avoidance on Peanut Allergy after Early Peanut Consumption. N Engl J Med 2016 Mar 4.

Opublikowane w lutym 2015 r. na łamach New England Journal of Medicine wyniki badania klinicznego z randomizacją LEAP (ang. Learning Early about Peanut Allergy) wskazują, że wczesne wprowadzenie do diety dziecka orzeszków ziemnych może zmniejszać ryzyko wystąpienia potencjalnie zagrażającej życiu alergii na ten produkt[1]^,[2]. Rozpoczęcie spożywania orzeszków ziemnych przez niemowlęta z podwyższonym ryzykiem rozwoju chorób alergicznych w pierwszych 11 miesiącach życia wiązało się z redukcją o 70% ryzyka alergii w 60. m.ż. Wyniki te przeczyły powszechnemu przekonaniu o korzystnych efektach unikania wczesnego wprowadzania do diety najczęściej alergizujących pokarmów (z ankietowego badania przeprowadzonego w Wielkiej Brytanii wynika, że 45% matek nie podaje dzieciom między 8. a 10. m.ż. produktów zawierających orzechy, mleko krowie czy kurze jaja)[3]. W marcu 2016 r. Du Toit i wsp. przedstawili analizę danych zebranych w ramach kontynuacji badania LEAP, dotyczących ochronnego wpływu wczesnej ekspozycji na alergeny orzeszków ziemnych w kolejnych 12 m.ż.

W badaniu wzięło udział 550 spośród 628 uczestników pierwszego badania – 280 należało do grupy unikającej ekspozycji na alergeny orzeszków ziemnych, a 274 spożywało orzeszki w 1. r.ż. Wszystkie dzieci miały unikać spożywania orzeszków ziemnych przez kolejny rok – między 60. a 72. m.ż. Po tym okresie przeprowadzano diagnostykę w kierunku alergii za pomocą prób prowokacji. Częstość występowania nadwrażliwości na alergeny orzeszków ziemnych pozostała znacząco wyższa w grupie dzieci, które nie spożywały orzeszków w 1. r.ż. – wynosiła 18,6% (52 z 280 dzieci). W porównaniu z  grupą uczestników badania, którzy jako niemowlęta byli eksponowani na alergeny orzeszków ziemnych, w której alergię rozpoznano u 4,8% (13 z 270) dzieci, różnica była znacząca (P < 0,001). W każdej z grup odnotowano po 3 nowe przypadki alergii na orzeszki ziemne, jednak wzrost liczby dzieci z alergią w grupie interwencyjnej nie był istotny statystycznie (z 3,6% w 60. m.ż. do 4,8% rok później; p=0,25). Przy uwzględnieniu jedynie danych dotyczących dzieci, które w pełni stosowały się do zalecania niespożywania orzeszków przez rok, różnica pomiędzy grupami pozostawała istotna statystycznie (p < 0,001), częstość występowania alergii wynosiła 2,4% (3 z 127) w grupie spożywającej orzeszki w 1. r.ż. i 21,5% (48 z 223) w grupie kontrolnej.

Jak wskazują przytoczone wyniki, zmniejszający zapadalność na alergie na orzeszki ziemne efekt wczesnego ich wprowadzania do diety utrzymuje się dłużej niż do 60. m.ż., również gdy nie są one spożywane przez 12 miesięcy. Wprowadzanie orzeszków ziemnych w 1. r.ż., spożywanie ich przez następne 4 lata, a następnie unikanie ich przez rok wiąże się z 74% mniejszą częstością występowania alergii na nie niż w grupie dzieci, które ich całkowicie unikały. Przeprowadzone badanie nie pozwoliło na określenie minimalnej długości czasu spożywania orzeszków ziemnych, jaka zapewnia tolerancję na ich alergeny, jednak wskazuje na to, że 4 lata ekspozycji gwarantują brak nadwrażliwości utrzymujący się niezależnie od późniejszej ich konsumpcji.