Ocena sposobu żywienia dzieci od 5. do 36. miesiąca życia – wyniki badania

- informacja prasowa

Dzięki uprzejmości Fundacji NUTRICIA oraz przedstawicieli projektu „1000 pierwszych dni dla zdrowia” mieliśmy przyjemność uczestniczyć w konferencji prasowej „Wyzwania żywieniowe w trakcie 1000 pierwszych dni”, na której zaprezentowano wyniki najnowszego ogólnopolskiego badania „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. miesiąca życia”.

Badanie „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. miesiąca życia” zostało zrealizowane w 2016 r. przez Instytut Matki i Dziecka. Projekt badawczy został zainicjowany i sfinansowany przez Fundację NUTRICIA. Badanie przeprowadzono na reprezentatywnej grupie 1059 rodziców niemowląt i małych dzieci z całej Polski.

• Główne cele badania

Badanie miało na celu zidentyfikowanie kluczowych błędów popełnianych na trzech najważniejszych etapach żywienia dziecka w trakcie 1000 pierwszych dni życia: karmienia piersią, rozszerzania diety i żywienia dziecka po 1. roku życia.

Zidentyfikowane w badaniu, wciąż powielane błędy żywieniowe stanowią rzetelną diagnozę potrzeb społecznych w dziedzinie edukacji żywieniowej, która posłuży za podstawę planowania konkretnych działań edukacyjnych.

Prowadzenie tego typu badań nie tylko pozwala na zdobycie cennych danych, użytecznych w planowaniu działań edukacyjnych, lecz także daje możliwość podniesienia wśród rodziców (populacji polskiej) świadomości dotyczącej znaczenia żywienia w kluczowym okresie 1000 pierwszych dni życia.

• Wykonawcy – skład grupy badawczej

Grupę badawczą stanowiły uznane autorytety w dziedzinie zdrowia i żywienia najmłodszych. Głównym wykonawcą projektu badawczego była prof. nadzw. dr hab. n. med. Halina Weker, Kierownik Zakładu Żywienia IMiD, a współwykonawcą – prof. dr hab. n. med. Piotr Socha, Zastępca Kierownika Oddziału Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Instytutu „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”.

• Charakterystyka metodologii i przebieg badania

Badanie naukowe realizowano od 14 czerwca do 28 lipca 2016 r. Wśród rodziców przeprowadzono wywiady bezpośrednie, wspomagane komputerowo (CAPI).

• Opis próby badawczej

Próba: N = 1059 wywiadów z rodzicami lub opiekunami prawnymi zdrowych dzieci w wieku 5-36 miesięcy. Kontroli przy doborze próby dokonano pod względem zróżnicowania geograficznego i wieku dziecka.

Główne wyniki badania

Karmienie piersią:

• 54% mam karmi piersią przynajmniej do 6. miesiąca życia;
• 6% mam karmi wyłącznie piersią do 6. miesiąca życia.

Rozszerzanie diety (5-12 miesięcy):

• 61% niemowląt ma rozszerzaną dietę przed 5. miesiącem życia, czyli aż 2/3 rodziców w Polsce rozszerza dietę swoich dzieci niezgodnie z zaleceniami ekspertów;
• 75% niemowląt otrzymuje z dietą niewystarczającą ilość witaminy D;
• 61% niemowląt niekarmionych piersią otrzymuje te same posiłki co reszta rodziny;
• 30% niemowląt otrzymuje posiłki dosalane.

Dieta dziecka po 12. miesiącu życia:

• 88% dzieci po 1. roku życia otrzymuje za mało warzyw w codziennej diecie;
• 83% dzieci po 1. roku życia otrzymuje posiłki dosalane;
• 75% dzieci po 1. roku życia spożywa nadmierną ilość cukru;
• 94% dzieci po 1. roku życia otrzymuje z dietą niewystarczającą ilość witaminy D; niedobory wapnia występują w diecie 42% dzieci po 1. roku życia.

Wyniki dotyczące całej grupy objętej badaniem:

• 32% dzieci w wieku 5-36 miesięcy ma nieprawidłową masę ciała;
• 67% rodziców dzieci w wieku 5-36 miesięcy zna ideę „1000 pierwszych dni” – to, w jaki sposób jest żywione dziecko w 1000 pierwszych dniach jego życia, ma wpływ na jego przyszłe zdrowie.

Kluczowe wnioski z badania

Uzyskane wyniki dały odpowiedź na pytanie, jak żywione są małe dzieci w Polsce w odniesieniu do modeli bezpiecznego żywienia dzieci, czyli zaleceń, norm i standardów medycznych w zakresie żywienia. Najważniejszym wnioskiem płynącym z przeprowadzonego badania jest konieczność edukowania rodziców i ciągłego przywoływania obowiązujących norm, a także przedstawienie zagrożeń oraz pokazanie specyficznych potrzeb żywieniowych najmłodszych Polek i Polaków, którzy zaczynają przygodę z kolejnymi pokarmami po mleku matki. Wyniki analiz badawczych postępowania żywieniowego u małych dzieci wskazują, że:

• nadal istnieje potrzeba promowania karmienia piersią;
• rodzice najmłodszych dzieci (w wieku 5-12 miesięcy) mają największy problem z rozszerzaniem diety, które rozpoczynają zbyt wcześnie; potrzebna jest stała edukacja w tym zakresie;
• konieczna jest efektywna edukacja dotycząca wprowadzania żywności o korzystnym profilu składników odżywczych i żywienia dopasowanego do potrzeb dziecka po 1. roku życia;
• rola programów edukacyjnych, takich jak edukacyjny program „1000 pierwszych dni dla zdrowia”, jest kluczowa w poprawie sposobu żywienia dzieci; należy kontynuować edukację wśród kobiet w ciąży, kobiet karmiących piersią oraz rodziców dzieci w pierwszych latach życia; informacje o zaleceniach żywieniowych oraz wskazówki, jak komponować dietę dziecka, dopasowaną do jego etapu rozwoju, można znaleźć na stronie www.1000dni.pl.

Podsumowanie

Wzrastające zainteresowanie prawidłowym żywieniem dziecka jest uzasadnione, ponieważ w pierwszych latach życia nie ogranicza się ono jedynie do dostarczania niezbędnych składników odżywczych, ale także programuje zdrowie na następne, także dorosłe, lata życia. Coraz więcej danych potwierdza hipotezę programowania metabolicznego. Zakłada ona, że czynniki środowiskowe (w tym żywienie), działające we wczesnym okresie życia, obejmującym też okres perinatalny, powodują trwałe zmiany metabolizmu z odległymi konsekwencjami zdrowotnymi. Wpływają na występowanie takich chorób jak otyłość, nadciśnienie, cukrzyca czy alergia. Dlatego tak istotne są wszelkie działania podejmowane w zakresie oceny, edukowania i zwiększania świadomości rodziców na temat prawidłowego żywienia dzieci.