Urazy związane z korzystaniem z patyczków higienicznych

Autor: Jędrzej Sarnecki

Opracowane na podstawie: Ameen ZS, Chounthirath T, Smith GA i wsp. Pediatric Cotton-Tip Applicator-Related Ear Injury Treated in United States Emergency Departments, 1990-2010. J Pediatr 2017 DOI: 10.1016/j.jpeds.2017.03.049.

Patyczki higieniczne zostały opracowane i wprowadzone na rynek w latach 20. XX w. przez Leo Gerstenzanga, który obserwował swoją żonę korzystającą z bawełny owiniętej na wykałaczce do oczyszczania uszu ich dziecka. Pierwsze zastrzeżenia dotyczące ich bezpiecznego stosowania ukazały się w latach 70., okazało się bowiem, że wykorzystywanie ich do higieny uszu wiąże się z ryzykiem perforacji błony bębenkowej, zapaleń ucha środkowego i wepchnięcia woskowiny w głąb przewodu słuchowego. Obecnie nie zaleca się korzystania z patyczków higienicznych[1], mimo to ponad 30 dzieci dziennie w Stanach Zjednoczonych trafia do szpitalnych oddziałów ratunkowych z powodu urazów ucha związanych z ich stosowaniem. W 2017 r. na łamach The Journal of Pediatrics ukazała się praca Ameen i wsp. przedstawiająca ten problem.

W celu zbadania epidemiologii urazów uszu związanych z korzystaniem z patyczków higienicznych w USA autorzy publikacji przeanalizowali dane z lat 1990-2010 pochodzące z National Electronic Injury Surveillance System (NEISS). W tym okresie ok. 260 tys. pacjentów < 18. roku życia (średnia wieku: 6,3, mediana: 4,1) zostało przyjętych w szpitalnych oddziałach ratunkowych z powodu urazu ucha związanego ze stosowaniem patyczków higienicznych. Pacjenci zgłaszali się najczęściej z powodu krwawienia, bólu lub uczucia obecności ciała obcego w przewodzie słuchowym.

Największą częstość występowania urazów stwierdzono u dzieci < 3. r.ż. (32 przypadki/100 tys.  dzieci), stanowiły one również najliczniejszą grupę pacjentów (40%). U dzieci, u których znane były okoliczności urazu, najczęściej zdarzenie miało miejsce w trakcie czyszczenia przewodu słuchowego (73% przypadków), natomiast drugą najczęstszą okolicznością była zabawa (10% przypadków). Większość pacjentów (76%) sama operowała patyczkiem higienicznym, w pozostałych przypadkach był to rodzic (16%) lub brat/siostra (6%), jednak w grupie najmłodszych dzieci (< 4. r.ż.) najczęściej był to rodzic (79% przypadków).

Najczęstszymi rozpoznaniami była obecność ciała obcego w przewodzie słuchowym (30% przypadków), perforacja błony bębenkowej (25% przypadków) i uszkodzenie tkanek miękkich (23% przypadków). U dzieci < 8. r.ż. najczęstszym rozpoznaniem była perforacja błony bębenkowej, natomiast u dzieci starszych − obecność ciała obcego.

Jak podsumowują wyniki autorzy publikacji, nadal często występujące urazy związane z korzystaniem z patyczków higienicznych do oczyszczania przewodu słuchowego świadczą o konieczności wdrażania programów edukacyjnych dla rodziców i dzieci dotyczących potencjalnych zagrożeń związanych z takim postępowaniem.