Skuteczność krótszej antybiotykoterapii u niemowląt z ZUM

Autor: Jędrzej Sarnecki

Opracowanie na podstawie: Lewis-de los Angeles WW, Thurm C, Hersh AL i wsp. Trends in Intravenous Antibiotic Duration for Urinary Tract Infections in Young Infants. Pediatrics 2017;140:e20171021.

Badanie przeprowadzone przez Lewis-de los Angeles i wsp., którego wyniki ukazały się w listopadzie 2017 r. na łamach czasopisma Pediatrics, wskazuje, że dożylna antybiotykoterapia trwająca ≤ 3 dni w zakażeniach układu moczowego u noworodków i niemowląt ≤ 60. dnia życia jest bezpieczna.

Zakażenie układu moczowego (ZUM) stanowi bardzo częstą przyczynę hospitalizacji noworodków i niemowląt. U niemowląt i dzieci do 24. m.ż. z ZUM Amerykańska Akademia Pediatrii (American Academy of Pediatrics, AAP) zaleca antybiotykoterapię, zaznaczając podobną efektywność terapii opartej na doustnym i dożylnym podawaniu leków. U najmłodszych pacjentów (≤ 60. d.ż.) leczenie często rozpoczyna się od dożylnej podaży antybiotyków. Ze względu na brak danych dotyczących optymalnego czasu trwania leczenia w tej grupie pacjentów grupa amerykańskich badaczy przeprowadziła retrospektywną analizę dotyczącą przebiegu leczenia ZUM u hospitalizowanych noworodków i niemowląt ≤ 2. m.ż.

W ramach badania zebrano dane z 46 szpitali, dotyczące 3973 dzieci w wieku ≤ 60. d.ż. w momencie przyjęcia, które były hospitalizowane z powodu ZUM i u których w ciągu pierwszych 2 dni leczenia rozpoczęto dożylne podawanie antybiotyku. Z analizy wyłączono pacjentów, u których równocześnie występowały inne infekcje bakteryjne, bakteriemia (również w przebiegu ZUM), nieprawidłowości anatomiczne w układzie moczowo-płciowym, poważne zabiegi chirurgiczne w przeszłości oraz ciężkie, rzadko występujące choroby.

Za krótką dożylną antybiotykoterapię autorzy uznawali leczenie trwające ≤ 3 dni. Dane dotyczące pacjentów krótko leczonych (n = 2739) porównano z informacjami o niemowlętach leczonych 4 dni lub dłużej (n = 1234). Na przestrzeni lat, w badanym okresie, zaobserwowano znaczący spadek odsetka dzieci długo otrzymujących antybiotyki dożylnie − w 2005 r. ok. połowa niemowląt ≤ 60. d.ż. z ZUM otrzymywała antybiotyk dożylnie przez ≥ 4 dni, natomiast w 2015 r. odsetek długo leczonych pacjentów wynosił 19%.

Zebrane przez badaczy dane wykazały dużą zmienność pomiędzy szpitalami w czasie trwania leczenia przeciwbakteryjnego w przebiegu ZUM u niemowląt ≤ 60. d.ż. (odsetek długo leczonych pacjentów w poszczególnych placówkach wynosił od 3 do 59%). Równocześnie analiza nie wykazała istotnej statystycznie korelacji pomiędzy czasem trwania terapii a ponowną hospitalizacją w ciągu 30 dni. Wieloczynnikowa analiza nie wykazała niższego ryzyka ponownego przyjęcia do szpitala w ciągu 30 dni po leczeniu ZUM przez ≥ 4 dni (aOR: 0,93; 95% CI: 0,52-1,67). Czynnikami związanymi z częstszymi nawrotami ZUM były natomiast płeć żeńska i młodszy wiek.

Jak podsumowują wyniki autorzy publikacji, zebrane dane wskazują, że wzrost odsetka noworodków i niemowląt ≤ 60. d.ż. z ZUM krótko leczonych antybiotykami podawanymi dożylnie nie wiązał się ze wzrostem częstości nawrotów choroby w ciągu miesiąca od wypisu ze szpitala. Sugeruje to, że krótka dożylna terapia ZUM u poza tym zdrowych dzieci ≤ 60. d.ż. jest bezpieczną strategią leczenia.